Чэка́, (з вялікай літары).
Гіст. Скарочаная назва надзвычайнай камісіі па барацьбе з контррэвалюцыяй, сабатажам і спекуляцыяй, якая існавала ў першыя гады Савецкай улады. Пастанова Чэка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уцані́ць, уцаню, уцэніш, уцэніць; зак., што.
Знізіць цану (звычайна на заляжалы тавар). Праз гадзіну ў магазіне з’явіліся члены камісіі. Яны перагледзелі ўсе тавары. Палавіну ўцанілі. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сацспабо́рніцтва, ‑а, н.
Сацыялістычнае спаборніцтва. Выклікаць на сацспаборніцтва. □ Паліна Нікандраўна ўчора ўвечары вярнулася з Літвы, куды ездзіла як член камісіі па праверцы сацспаборніцтва дзвюх суседніх рэспублік. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
све́дчанне, -я, н.
1. Паведамленне асобы пра тое, сведкай чаго яна была.
Па сведчанні старажылаў, гэты млын тут стаяў даўно.
2. Факты і рэчы, што з’яўляюцца пацвярджэннем чаго-н.
Гэтыя лічбы — с. пра добрыя поспехі.
3. Дача паказанняў на судзе.
Праўдзівае с.
4. Афіцыйнае пацверджанне сапраўднасці чаго-н.
С. медыцынскай камісіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сакрата́р I, -ра́ м., в разн. знач. секрета́рь;
асабі́сты с. — ли́чный секрета́рь;
с. вы́барчай камі́сіі — секрета́рь избира́тельной коми́ссии
сакрата́р II, -ра́ м., зоол. секрета́рь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апеля́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Абскарджанне рашэння суда ў больш высокай судовай інстанцыі з мэтай перагляду справы (спец.).
2. Форма афіцыйнага абскарджання рашэння атэстацыйнай камісіі па выніках экзаменаў і пад. з мэтай перагляду ацэнкі.
Падаць а.
3. перан. Зварот з просьбай, з заклікам аб чым-н. (кніжн.).
А. да грамадскай думкі.
|| прым. апеляцы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
А. суд.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асты́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які стаў халодным, прастыў. Мацей прынёс з-пад паветкі бярэмца дроў, пакідаў іх у рэдкі душок астылай печы. М. Стральцоў.
2. перан. Які стаў спакайнейшым. Не астылы ад уражанняў дня, Васіль Пятровіч зноў і зноў спрабаваў загаварыць з.. [Верай Антонаўнай] пра работу камісіі. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камі́сія, ‑і, ж.
1. Група асоб як орган, што ўтвараецца напастаянна або часова для выканання пэўных задач. Выбарчая камісія. Следчая камісія. Прыемная камісія. □ Трывожыліся не на жарты члены рэвізійнай камісіі, спяшаліся да кааператыва, правяралі замкі, накладвалі пячаці. Лынькоў. Ад імя камісіі Іван Паўлавіч зачытаў вынікі экзаменаў і павіншаваў вучняў са сканчэннем школы. Васілевіч.
2. Орган дзяржаўнага кіравання, які выконвае пэўныя функцыі. Дзяржаўная планавая камісія.
3. Дагавор, паводле якога адзін бок абавязваецца за ўзнагароду зрабіць пэўныя здзелкі ад свайго імя па даручэнню і за кошт другога боку.
•••
Канфліктная камісія — камісія, якая вырашае спрэчкі і канфлікты паміж адміністрацыяй і работнікамі прадпрыемства, паміж прадпрыемствамі і інш.
На камісію — для продажу за пэўную ўзнагароду (здаць, прыняць).
[Ад лац. commissio — даручэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сканчэ́нне, ‑я, н.
Завяршэнне, давядзенне чаго‑н. да канца; канец. За вячэрай старшыня сказаў колькі слоў аб ударным сканчэнне малацьбы, сяўбы, нарыхтовак. Чорны. Ад імя камісіі Іван Паўлавіч зачытаў вынікі экзаменаў і павіншаваў вучняў са сканчэннем школы. Васілевіч.
•••
Да сканчэння свету — назаўсёды; вельмі доўга.
Сканчэнне свету — у хрысціянскім веравучэнні — канец, пагібель свету.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
меркава́нне, ‑я, н.
1. Думка, погляд. Відаць, думка была слушная, бо таварышы падтрымалі меркаванне радыста. Шыцік. — Чалавек як прывыкне да дамашняй стравы, дык яго хоць у рэстараны завядзі — не наесца, — выказаў сваё меркаванне Казлюк. Няхай. // Вынік роздуму. Вера Антонаўка коратка пазнаёміла выпускніцу з двума меркаваннямі камісіі. Васілевіч.
2. Разлік, дапушчэнне. Ішоў дзед Талаш з такім меркаваннем, каб на сядзібу папасці ў сутонне. Колас. Партызаны выказвалі свае меркаванні пра тое, што магло здарыцца з Мікалаем Мікалаевічам. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)