штанда́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У некаторых арміях: палкавы сцяг у кавалерыйскіх часцях або сцяг як знак дзяржавы ці грамадскай арганізацыі.

2. У царскай Расіі і некаторых краінах: сцяг кіраўніка дзяржавы (манарха, прэзідэнта), які паднімаецца ў месцы яго знаходжання.

3. Сцяг (паэт.).

|| прым. штанда́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзяржа́ўны, -ая, -ае.

1. гл. дзяржава.

2. Здольны мысліць і дзейнічаць шырока і мудра, у маштабах усёй дзяржавы.

Д. дзеяч.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

суверэнітэ́т, -у, Мэ́це, м.

Поўная незалежнасць дзяржавы ад іншых дзяржаў у яе ўнутраных справах і міжнароднай палітыцы.

Нацыянальны с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

імпі́чмент, -у, М -нце, м. (спец.).

Працэдура прыцягнення да адказнасці, а таксама да суда вышэйшых службовых асоб дзяржавы.

Галасаваць за і.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падда́ны, -ага, мн. -ыя, -ых, м.

Асоба, якая знаходзіцца ў падданстве якой-н. манархічнай дзяржавы.

|| ж. падда́ная, -ай, мн. -ыя, -ых.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сталі́ца, -ы, мн. -ы, -лі́ц, ж.

Галоўны горад дзяржавы, месцазнаходжанне ўрада і ўрадавых устаноў.

Мінск — с.

Беларусі.

|| прым. сталі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

энкла́ў, ‑лава, м.

Спец. Тэрыторыя або частка тэрыторыі дзяржавы, акружаная з усіх бакоў тэрыторыяй якой‑н. іншай дзяржавы; анклаў.

[Фр. enclave.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гасуда́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Кіраўнік, галава манархічнай дзяржавы; цар, імператар.

|| ж. гасуда́рыня, -і, мн. -і, -рынь.

|| прым. гасуда́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́йска, -а, мн. -і, войск і -аў, н.

Узброеныя сілы дзяржавы або частка іх.

Сухапутныя войскі.

|| прым. вайско́вы, -ая, -ае.

Вайсковыя злучэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

астракі́зм, -у, м. (кніжн.).

1. У Старажытнай Грэцыі — выгнанне небяспечных для дзяржавы грамадзян, што вырашалася шляхам тайнага галасавання.

2. перан. Выгнанне, ганенне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)