штанда́р, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У некаторых арміях: палкавы сцяг у кавалерыйскіх часцях або сцяг як знак дзяржавы ці грамадскай арганізацыі.
2. У царскай Расіі і некаторых краінах: сцяг кіраўніка дзяржавы (манарха, прэзідэнта), які паднімаецца ў месцы яго знаходжання.
3. Сцяг (паэт.).
|| прым. штанда́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзяржа́ўны, -ая, -ае.
1. гл. дзяржава.
2. Здольны мысліць і дзейнічаць шырока і мудра, у маштабах усёй дзяржавы.
Д. дзеяч.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суверэнітэ́т, -у, М -тэ́це, м.
Поўная незалежнасць дзяржавы ад іншых дзяржаў у яе ўнутраных справах і міжнароднай палітыцы.
Нацыянальны с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
імпі́чмент, -у, М -нце, м. (спец.).
Працэдура прыцягнення да адказнасці, а таксама да суда вышэйшых службовых асоб дзяржавы.
Галасаваць за і.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падда́ны, -ага, мн. -ыя, -ых, м.
Асоба, якая знаходзіцца ў падданстве якой-н. манархічнай дзяржавы.
|| ж. падда́ная, -ай, мн. -ыя, -ых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сталі́ца, -ы, мн. -ы, -лі́ц, ж.
Галоўны горад дзяржавы, месцазнаходжанне ўрада і ўрадавых устаноў.
Мінск — с.
Беларусі.
|| прым. сталі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
энкла́ў, ‑лава, м.
Спец. Тэрыторыя або частка тэрыторыі дзяржавы, акружаная з усіх бакоў тэрыторыяй якой‑н. іншай дзяржавы; анклаў.
[Фр. enclave.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гасуда́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
Кіраўнік, галава манархічнай дзяржавы; цар, імператар.
|| ж. гасуда́рыня, -і, мн. -і, -рынь.
|| прым. гасуда́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́йска, -а, мн. -і, войск і -аў, н.
Узброеныя сілы дзяржавы або частка іх.
Сухапутныя войскі.
|| прым. вайско́вы, -ая, -ае.
Вайсковыя злучэнні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
астракі́зм, -у, м. (кніжн.).
1. У Старажытнай Грэцыі — выгнанне небяспечных для дзяржавы грамадзян, што вырашалася шляхам тайнага галасавання.
2. перан. Выгнанне, ганенне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)