валасні́ца, ‑ы, ж.

Уст. Грубая валасяная (шарсцяная) адзежа, якую надзявалі на голае цела пустэльнікі-манахі ў знак пакоры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

барто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы; Р мн. ‑товак; ж.

Грубая льняная тканіна, якая ідзе на падшыўку бартоў верхняга адзення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раго́жа, -ы, ж.

Грубая тканіна, плеценая звычайна з лубяных палосак (для накрывання, упакоўкі чаго-н.).

Пакласці каля дзвярэй кусок рагожы.

|| памянш. раго́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак.

|| прым. раго́жны, -ая, -ае.

Рагожная тканіна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гру́бы, ‑ая, ‑ае.

1. Вялікі, тоўсты. Лавы з грубых дошак. □ Калі ўспыхвае пражэктар і ярка асвятляе яе твар, людзі бачаць, што левая шчака яе зрэзана грубымі шрамамі. Шчарбатаў. // Які складаецца з асобных частак, элементаў вялікага памеру. Бубновіч была ўжо сталая жанчына з грубым тварам і вялікімі рукамі. Карпюк.

2. Цвёрды, каляны, шурпаты на дотык. Грубая шэрсць. □ Гаспадар прынёс мне старую світку і бялізну з грубага сялянскага палатна. Анісаў. Рукі [Мікодым] меў вузлаватыя і грубыя, рукі чалавека, які працаваў некалі на цяжкай працы. Машара.

3. Проста зроблены, недасканала або няўмела апрацаваны. Грубая мэбля. □ Я прывык пісаць і есці За сталом бацькоўскім, грубым. Панчанка. // Недастаткова тонкі, няўмелы. Грубая работа.

4. Няветлівы, некультурны, рэзкі. Грубае абыходжанне. Грубае слова. □ [Гарлахвацкі:] Працуем мы, трэба сказаць, проста як коні, выбачайце за грубае параўнанне. Крапіва. Гарасім думаў, што Андрэй не такі ўжо закаранелы грэшнік, якім ён лічыў яго дагэтуль, толькі грубы, рэзкі. Чарнышэвіч.

5. Рэзкі, непрыемны на слых (пра гукі, голас і пад.). Тады пачуўся сярдзіты, грубы голас: — Ну хто там яшчэ? Мікуліч.

6. Не зусім дакладны, прыблізны. Грубы падлік. Грубая ацэнка магчымасцей.

7. Які выходзіць за межы элементарных правіл, заслугоўвае асуджэння. Грубая памылка. Грубае парушэнне законнасці.

8. ‑ая. Абл. Цяжарная (пра жанчыну). — Нікому ж толькі не кажы .. Яна ж ужо грубая. Баранавых.

•••

Грубая ежа гл. ежа.

Грубыя кармы гл. корм.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрэ́б’е, -я, н.

Грубая кастрывая кудзеля, што аддзяляецца пры трапанні лёну, пянькі, а таксама палатно з такой кудзелі і адзенне з такога палатна.

Ткаць з.

Хадзіць у зрэб’і.

|| прым. зрэ́бны, -ая, -ае.

Зрэбныя ніткі.

З. мех.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пла́хта, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.

Грубая кустарнага вырабу ўзорчатая ўкраінская тканіна. // Жаночае адзенне тыпу спадніцы з двух сшытых да палавіны полак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мешкаві́на, ‑ы, ж.

Грубая моцная тканіна, з якой шыюць мяшкі і якая служыць для ўпакоўкі. Адамава начынне было захавана ў чахол, зроблены са старой мешкавіны. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сукно́, -а́, мн. су́кны, -аў, н.

Шарсцяная або паўшарсцяная тканіна з гладкім ворсам.

◊

Класці (палажыць) пад сукно што (разм., неадабр.) — адкладваць, адцягваць рашэнне якой-н. справы, не даваць ходу чаму-н.

|| прым. суко́нны, -ая, -ае.

Суконная тканіна.

Суконная фабрыка.

◊

Суконная мова (разм., неадабр.) — невыразная, грубая.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фізіяло́гія, -і, ж.

1. Навука аб жыццядзейнасці арганізма, яго клетак, органаў, функцыянальных сістэм.

Ф. чалавека.

Ф. раслін.

2. Сукупнасць жыццёвых працэсаў, што адбываюцца ў арганізме і яго частках.

Ф. вышэйшай нервовай дзейнасці.

Ф. дыхання.

3. перан. Грубая пачуццёвасць, секс (разм.).

|| прым. фізіялагі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жалязя́ка, ‑і, ДМ ‑зяцы, ж.

Разм. Грубая жалезная рэч; жалезіна. — Ну, як, дзядзька, усё ў парадку, рэпрадуктар працуе? — бразгаючы крывымі жалязякамі для лазення на слупы, весела спытаў .. [Толік]. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)