О́раб, орап (*вораб, *ворап) ’рабіна’ (Жыв. сл.). Да рабіна (гл.). Словаўтваральная структура тлумачыцца тым, што галіны рабіны пакрыты ягадамі, нібы чырвоным снегам. Параўн. вокідзь, окідзь — пра снег на галінах. Тады о́раб (вораб) да *o‑ręb‑ь < rębiti < rębъ. Гл. рабы, ад якога паходзіць і рабіна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рэнтгенатэ́хніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Сукупнасць сродкаў і метадаў атрымання рэнтгенаўскага выпраменьвання і прымянення яго ў медыцыне, біялогіі і інш. галінах навукі і тэхнікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стэары́н, ‑у, м.

Цвёрдае паўпразрыстае арганічнае рэчыва, якое атрымліваюць расшчапленнем тлушчаў і выкарыстоўваюць у мылаварэнні, папяровай, гумавай, тэкстыльнай і інш. галінах прамысловасць на выраб свечак.

[Ад грэч. stear — тлушч.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

статы́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Навука, якая вывучае колькасныя паказчыкі развіцця грамадства і грамадскай вытворчасці.

Эканамічная с.

Сельскагаспадарчая с.

2. чаго. Колькасны ўлік разнастайных масавых выпадкаў, з’яў.

С. нараджальнасці.

Прамысловая с.

3. Навуковы метад колькасных даследаванняў, якія выкарыстоўваюцца ў некаторых галінах ведаў.

Лінгвістычная с.

|| прым. статысты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ро́чкі 1 ’тэрміны судаводства ў гродскіх судах’ (Гарб.). З польск. roki (sądowe) ’тэрмін паўнамоцтва судоў’, ст.-польск. poroczki ’земскія, павятовыя суды’. Да рок 1 (гл.).

Ро́чкі 2 ’верхавіны дрэў’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). Няясна. Магчыма, з ’атожылкі на галінах, якія выраслі за адзін год’, гл. рок 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Тое, што і пупышка (у 1 знач.). Памалу ажываў лес, набрынялі почкі на бязлістых чорных галінах дрэў. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эруды́цыя, ‑і, ж.

Начытанасць. глыбокія і ўсебаковыя веды ў адной ці многіх галінах навукі. Партызан з першага ж дня падабаўся Маеўскаму сваёй эрудыцыяй вучонага і дапытлівасцю разведчыка. Шамякін.

[Лац. eruditio — вучонасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

млын, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Прадпрыемства, будынак з устаноўленымі ў ім прыстасаваннямі для размолу зерня.

Вадзяны м.

Паравы м.

2. Машына для здрабнення розных матэрыялаў, якая выкарыстоўваецца ў горнай, хімічнай і іншых галінах прамысловасці.

◊

Ліць ваду на млын каго, чый (неадабр.) — ускосным чынам дапамагаць сваімі выказваннямі, справамі процілегламу боку.

|| прым. млынавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хімі́чны, -ая, -ае.

1. гл. хімія.

2. Які мае адносіны да з’яў, што вывучаюцца хіміяй.

Хімічная рэакцыя.

Хімічныя элементы.

3. Звязаны з прымяненнем метадаў хіміі ў вытворчасці, у розных галінах гаспадаркі.

Хімічная апрацоўка глебы.

Хімічныя ўгнаенні.

4. Звязаны з прымяненнем прадуктаў хіміі ў ваенных мэтах.

Хімічная зброя.

○

Хімічны карандаш — карандаш з асобым графітам, які пры змочванні піша як чарніла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фемініза́цыя, ‑і, ж.

1. Спец. Развіццё ў асобін мужчынскага полу жаночых другасных палавых прымет (напрыклад: голасу, прапорцый шкілета і пад.).

2. Узрастанне ролі жанчын у грамадстве, у якіх‑н. галінах грамадскага жыцця.

[Ад лац. femina — жанчына; самка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)