пераро́стак, ‑тка, м.

Падростак, які старэй па сваіх гадах, чым патрэбна для чаго‑н. Вучань-пераростак. □ Пасля вызвалення .. [Пётр] палічыў сябе пераросткам і адмовіўся пайсці ў пяты клас. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вылучэ́нец (БРС). Да вылучыць (гл. лучыць). Неалагізм, які ўзнік у 20‑х гадах для перадачы рус. выдвиженец (Гіст. мовы, 2, 258).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віля ’віла’ (КТС). Запазычана з польск. willa ’тс’ у вымаўленні замежных слоў у бел. мове ў 20‑х гадах XX ст.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

макарты́зм, ‑у, м.

Крайне рэакцыйная палітычная плынь у ЗША ў 50‑х гадах 20 ст., звязаная з прыняццем антыдэмакратычнага, антырабочага заканадаўства, з распальваннем антыкамуністычнай істэрыі, з узмацненнем «халоднай вайны».

[Назва паходзіць ад імя сенатара Дж. Макарці.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пешахо́д ’тратуар’ (Растарг.). З рус. пешеход ’тс’, пашыранага ў 90‑х гадах XIX ст., параўн. яшчэ пешеходня ’бакавы шлях (на мосце) для пешых’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

назіра́льнасць, ‑і, ж.

Здольнасць бачыць, заўважаць факты, з’явы, якіх не бачаць, не заўважаюць іншыя. Развіваць назіральнасць. Вострая назіральнасць. Адсутнасць назіральнасці. □ Андрэйка вызначаўся дасціпнасцю і не па гадах вялікай назіральнасцю. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пастале́лы, ‑ая, ‑ае.

Які пасталеў, зрабіўся сталым. У вёску.. [Анатоль] вярнуўся пасталелы і не па гадах ужо сур’ёзны. Асіпенка. Вароты ў цёткі не часта рыпяць: Ніяк не сабраць пасталелых сыноў. Чэрня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

баяві́к, баевіка, м.

1. Член рабочай баявой дружыны ў 1905–1907 гадах. [Астапчык:] — Яго [лектара] заўсёды група нашых маладых баевікоў эскартуе — туды і назад, да самой хаты. Машара.

2. Кінафільм, які карыстаецца асаблівым поспехам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

малады, юны, юнацкі □ у маладых гадах

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Дэкара́цыя ’дэкарацыя’ (БРС). Рус. декора́ция, укр. декора́ція. З франц. décoration (Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 57–58). Сучаснае значэнне слова развілося прыкладна ў 40‑х гадах XIX ст. (Шанскі, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)