ірацыяна́льны, -ая, -ае.

1. Супрацьлеглы рацыянальнаму пазнанню або які пярэчыць яму (кніжн.).

2.

○

Ірацыянальны лік — у матэматыцы: які не можа быць дакладна выражаны ні цэлым, ні дробавым рацыянальным лікам; несуразмерны з адзінкай; проціл. рацыянальны лік.

|| наз. ірацыяна́льнасць, -і, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лі́кавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да ліку ​1 (у 1 знач.). Лікавая велічыня. Лікавая паслядоўнасць.

2. Выражаны лікам. Лікавыя даныя. Лікавы маштаб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

працэ́нтны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да працэнта; выражаны ў працэнтах. Працэнтная норма. Працэнтнае вылічэнне.

2. Які прыносіць працэнты (у 2 знач.). Працэнтныя грошы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лі́чбавы, -ая, -ае.

1. Абазначаны лічбамі, выражаны ў лічбах.

Лічбавыя даныя.

Л. вынік.

2. Які пераводзіць інфармацыю ў двайковы код з дапамогай электронных сістэм; прызначаны для апрацоўкі, захавання, перадачы і пад. такой інфармацыі.

○

Лічбавая вылічальная машына — вылічальная машына, якая пераўтварае велічыні, прадстаўленыя ў выглядзе набору лічбаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

графі́чны ​1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да графікі. Графічнае мастацтва. Графічнае абазначэнне слова.

графі́чны ​2, ‑ая, ‑ае.

Выражаны пры дапамозе графіка ​1, паказаны з дапамогай чарцяжу. Графічны метад рашэння задач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дапаўне́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. дапоўніць.

2. Тое, чым што-н. дапоўнена; дадатак.

Д. да пастановы.

3. У граматыцы: даданы член сказа са знач. аб’екта, звычайна выражаны ўскосным склонам назоўніка ці іншай часцінай мовы ў функцыі назоўніка.

Прамое д.

Ускоснае д.

|| прым. дапаўня́льны, -ая, -ае (у 3 знач.).

Д. даданы сказ.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гэ́та, часц.

1. указ. Служыць для выдзялення, падкрэслівання таго ці іншага слова ў сказе.

Г. мы прыйшлі.

2. Удакладняе сэнс выказніка, які выражаны назоўнікам, прыметнікам, інфінітывам ці прыслоўем.

Праца — г. крыніца нашага багацця.

Жыццё — г. барацьба.

3. узмацн. Узмацняе сэнс, значэнне папярэдняга займенніка, прыслоўя, часціцы ў пытальных, клічных і даданых сказах.

Ці г. ты яшчэ з работы ідзеш?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трансцэндэ́нтны, ‑ая, ‑ае.

1. У ідэалістычнай філасофіі — недаступны чалавечаму пазнанню, недасягальны для чалавечага розуму.

2. Спец. Які не можа быць вылічаны пры дапамозе алгебры або быць выражаны алгебраічна. Трансцэндэнтная функцыя. // Які вывучае падобныя велічыні, паняцці. Трансцэндэнтная матэматыка.

[Ад лац. transcendens, transcendentis — які выходзіць за межы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

валю́та, -ы, ДМ -лю́це, мн. -ы, валю́т, ж.

1. Грашовая сістэма краіны, а таксама грашовыя адзінкі гэтай сістэмы.

Залатая в.

2. зб. Грошы замежных краін, якімі карыстаюцца ў міжнародных разліках.

Замежная в.

|| прым. валю́тны, -ая, -ае.

Валютныя аперацыі.

○

Валютны курс — суадносіны паміж рознымі валютамі (у 1 знач.), кошт грашовай адзінкі адной краіны, выражаны ў валюце (у 1 знач.) другой краіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

накірава́насць, ‑і, ж.

1. Засяроджанасць, паглыбленасць думак, жаданняў, пачуццяў.

2. Кірунак у дзейнасці, развіцці. Накіраванасць у будучае. // Напрамак, выражаны ў працы, творы і пад. Ідэйная накіраванасць верша. □ Я. Купала і Я. Колас яшчэ больш узмацнілі грамадскае гучанне нашай сатыры, падалі ёй выразную рэвалюцыйную накіраванасць. Казека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)