гнеў (
1. гнев, негодова́ние
2.
◊ змяні́ць г. на мі́ласць — смени́ть гнев на ми́лость;
не ў г. хай бу́дзе ска́зана — не в оби́ду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гнеў (
1. гнев, негодова́ние
2.
◊ змяні́ць г. на мі́ласць — смени́ть гнев на ми́лость;
не ў г. хай бу́дзе ска́зана — не в оби́ду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
здоро́вый
1. здаро́вы; (сильный) ду́жы;
2. (крепкого сложения) здаро́вы; (большой — ещё) вялі́кі;
3.
здоро́в (на что) ма́йстар (маста́к) (на што);
бу́дьте здоро́вы! а) (при расставании) быва́йце здаро́вы; б) (чокаясь) бу́дзьце (здаро́вы);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кры́ўда
◊ кро́ўная к. — кро́вная оби́да;
быць у ~дзе — (на каго) быть в оби́де (на кого);
не дава́цца ў ~ду — не дава́ть себя́ в оби́ду;
не ў ~ду хай бу́дзе ска́зана — не в оби́ду
у цеснаце́, ды не ў ~дзе —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чалаве́к
1.
2.
◊ свой ч. — свой челове́к;
ч. з галаво́й — челове́к с голово́й;
душа́-ч. — душа́-челове́к;
ч. з цябе́! — что ты за челове́к!;
будзь ~кам! —
ч. у футля́ры — челове́к в футля́ре;
са́мы апо́шні ч. — са́мый после́дний челове́к;
ко́нчаны ч. — ко́нченый челове́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уко́р
посмотре́ть с уко́ром гля́нуць з дако́рам (дакара́ннем);
уко́ры со́вести дако́ры сумле́ння;
не в уко́р
не хочу́ слу́шать твои́х уко́ров не хачу́ слу́хаць тваі́х упі́каў (упіка́нняў, папіка́нняў).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
няха́й
1. частица пусть;
2. частица (при призыве, пожелании) да; чтоб;
3. союз
◊ н. сабе́ — пусть себе́;
н. бу́дзе так — так и быть;
н. бу́дзе, што бу́дзе —
н. яго́ галава́ не балі́ць — пусть он об э́том не беспоко́ится
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
быць
◊ няха́й бу́дзе так — так и быть, быть по сему́;
як бы там ні было́ — как бы то ни́ было;
няха́й бу́дзе, што бу́дзе —
як ма́е быць — как сле́дует; по-настоя́щему; честь че́стью; чин-чи́ном;
было́ не было́ — была́ не была́;
б. на віду́ (на вача́х) — быть на виду́;
б. на вышыні́ — быть на высоте́;
б. не да кампа́ніі — быть не ко двору́;
б. у даўгу́ — быть в долгу́;
б. на прыме́це — быть на приме́те (заме́тке);
як і не было́ — как и не́ было (не быва́ло) (кого, чего);
б. на краі́ гі́белі — быть (находи́ться) на краю́ ги́бели;
б. на сёмым не́бе — быть на седьмо́м не́бе;
каб і ду́ху (нагі́) (чыйго, чыёй) не было́ — чтоб и ду́ху (ноги́) (чьего, чьей) не́ было;
б. (трыма́ць) пад абца́сам — быть (держа́ть) под каблуко́м;
б. пад му́хай — быть под му́хой;
б. на каро́ткай (ро́ўнай) назе́ — быть на коро́ткой (ра́вной) ноге́;
ма́кавага зярня́тка (ма́кавай расі́нкі) у ро́це не было́ — ма́кового зёрнышка (ма́ковой роси́нки) во рту́ не́ было;
б. пад пято́й — (у каго) быть под башмако́м (у кого);
б. на вы — быть на вы;
б. у баку́ — быть в стороне́, быть не у дел;
б. ні пры чым — быть ни при чём;
так і быць — так и быть;
б. у людзя́х (у кампа́ніі) — быть в о́бществе;
у ду́мках не было́ — в мы́слях не́ было;
б. на пабягу́шках — быть на побегу́шках;
каб табе́ пу́ста было́! —
не мо́жа б. (і) гаво́ркі — и ре́чи (разгово́ра) быть не мо́жет;
не ў кры́ўду хай бу́дзе ска́зана —
было́, ды быллём парасло́ —
няха́й бу́дзе — е́сці не про́сіць — запа́с карма́на не дерёт; запа́с беды́ не чи́нит;
бу́дзеш (бу́дзеце і г.д.) ве́даць — бу́дешь (бу́дете и т.д.) по́мнить;
не было́ ні гро́ша, ды ра́птам алты́н —
б. у вы́йгрышы — быть в вы́игрыше;
будзь гато́ў! —
каб (я, ён) не быў ду́рнем — не
будзь дру́гам —
быў квас, ды не было́ вас —
сей у гразь, бу́дзеш князь —
бу́дзе і на на́шай ву́ліцы свя́та —
быў конь, ды з’е́здзіўся —
было́ ды сплыло́ —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
э
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
здаро́вы
1.
2. (крепкого сложения) здоро́вый, си́льный;
3. большо́й, здоро́вый, изря́дный;
◊ будзь ~ро́ў! —
быва́йце ~ро́вы! — бу́дьте здоро́вы, до свида́ния!;
жывы́ і з. — здрав и невреди́м;
валі́ць з хво́рай галавы́ на ~вую — вали́ть (сва́ливать) с больно́й головы́ на здоро́вую
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
до́брый
до́брые глаза́ до́брыя во́чы;
до́брое де́ло до́брая спра́ва;
до́брые изве́стия до́брыя ве́сткі;
до́брый знако́мый до́бры знаёмы;
лю́ди до́брые
оста́вить о себе́ до́брую па́мять
до́брое у́тро до́брай ра́ніцы;
до́брый день до́бры дзень;
до́брой но́чи дабра́нач, до́брай но́чы;
бюро́ до́брых услу́г бюро́ до́брых паслу́г;
◊
лю́ди до́брой во́ли лю́дзі до́брай во́лі;
бу́дьте добры́ бу́дзьце ла́ска́вы, зрабі́це ла́ску;
чего́ до́брого чаго́ до́брага;
до́брый ге́ний до́бры ге́ній;
в до́брый час у до́бры час.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)