валюга́ць

‘пры хадзьбе ківацца на бакі’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. валюга́ю валюга́ем
2-я ас. валюга́еш валюга́еце
3-я ас. валюга́е валюга́юць
Прошлы час
м. валюга́ў валюга́лі
ж. валюга́ла
н. валюга́ла
Загадны лад
2-я ас. валюга́й валюга́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час валюга́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

касала́пы, -ая, -ае.

Які пры хадзе ставіць ступні наскамі ўсярэдзіну або ў бакі.

К. мядзведзь.

|| наз. касала́пасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

У выразах: аціраць халадкі (разм.) — ухіляцца ад работы, гультаяваць; аціраць бакі (разм.) — бадзяцца, швэндацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

развява́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́е; незак., што.

Калыхаць, распускаць, разносіць у розныя бакі.

Вецер развявае валасы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

баро́хтаць

‘варушыць што-небудзь у розныя бакі’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. баро́хтаю баро́хтаем
2-я ас. баро́хтаеш баро́хтаеце
3-я ас. баро́хтае баро́хтаюць
Прошлы час
м. баро́хтаў баро́хталі
ж. баро́хтала
н. баро́хтала
Загадны лад
2-я ас. баро́хтай баро́хтайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час баро́хтаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

гламаздзі́ць

‘набіваць галаву, бакі; навальваць адно на другое’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. гламазджу́ гламаздзі́м
2-я ас. гламаздзі́ш гламаздзіце́
3-я ас. гламаздзі́ць гламаздзя́ць
Прошлы час
м. гламаздзі́ў гламаздзі́лі
ж. гламаздзі́ла
н. гламаздзі́ла
Загадны лад
2-я ас. гламаздзі́ гламаздзі́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час гламаздзячы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

разда́цца², -да́мся, -дасі́ся, -да́сца; -дадзі́мся, -дасце́ся, -даду́цца; -да́ўся, -дала́ся, -дало́ся; -да́йся; зак.

1. Стаць большым, шырэйшым.

Р. ў плячах.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расступіцца, рассунуцца ў бакі.

Натоўп раздаўся ў бакі.

3. Раскалоцца, распароцца па шве.

Мех раздаўся.

|| незак. раздава́цца, -даю́ся, -дае́шся, -дае́цца; -даёмся, -даяце́ся, -даю́цца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расступі́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -сту́піцца; -сту́пімся, -сту́піцеся, -сту́пяцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адышоўшы ў бакі, даць месца для праходу, праезду.

Народ расступіўся.

2. Утварыць трэшчыны, разысціся ў бакі (пра зямлю, скалы, хвалі і пад.).

|| незак. расступа́цца, -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разгалінава́нне, -я, н.

1. гл. разгалінавацца, разгалінаваць.

2. Месца, дзе што-н. разгаліноўваецца, разыходзіцца ў розныя бакі.

На разгалінаванні дарог.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́швырак, -рку, м. (разм.).

1. Кідок з сілай.

Ад яго пошвырку разбягаюцца куры ва ўсе бакі.

2. Імклівы рух.

П. наперад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)