нутраны́, -а́я, -о́е.
1. гл. нутро.
2. перан. Які ідзе як бы з нутра, з сярэдзіны; глухі.
Н. голас.
Н. смех.
3. Змешчаны ўнутры чаго-н., на ўнутраным баку чаго-н. (разм.).
Нутраная кішэня паліто.
Н. замок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пласці́начнік, ‑а, м.
Спец. Від грыба, у якога на ніжнім баку шапачкі расходзяцца праменепадобныя пласцінкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насу́праць і насупро́ць, прысл. і прыназ.
1. прысл. Прама перад кім-, чым-н., на процілеглым баку.
Ён жыве н.
2. прысл. Наперакор, нязгодна з кім-, чым-н. (разм.).
Гаварыць н.
Рабіць усё н.
3. прыназ. з Р. Указвае на прадмет або асобу, перад якімі на процілеглым баку што-н. размяшчаецца.
Сядзець н. акна.
4. прыназ. з Р і Д. Наперакор каму-, чаму-н., нязгодна з кім-, чым-н.
Н. жаданням.
Н. волі бацькі.
5. прыназ. з Р. Указвае на тэрмін, адрэзак часу, перад якім што-н. існуе, адбываецца ці павінна адбыцца.
Паехаць у горад н. ночы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ка́мбала, ‑ы, ж.
Прамысловая марская рыба сямейства камбалавых са сплюснутым целам і вачамі на адным баку.
[Фінск. campela.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
левабако́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да левага боку; які знаходзіцца на левым баку. Левабаковае скрыўленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
О́бнаж (*вобнаж) ’узятак на лапках пчалы’ (Нар. сл.). Прэфіксальна-суфіксальнае ўтварэнне ад нага: *об‑ног‑ь, як вобач (гл.) ’у баку’ < *об‑бок‑ь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
су́праць і супро́ць, прысл. і прыназ.
1. прысл. На процілеглым баку ад каго-, чаго-н., прама перад кім-, чым-н.
Па левым баку вуліцы знаходзіцца Дом кнігі, а с. — Палац спорту.
Сядзець с.
2. прысл. Наперакор, насуперак каму-, чаму-н.
Галасаваць с.
3. каго-чаго, прыназ. з Р. Указвае на прадмет або асобу, перад якімі на процілеглым баку хто-, што-н. знаходзіцца.
Музей стаіць с. школы.
Старыя сядзелі на лавачцы пад клёнам с. іх хаты.
Стаяць адзін с. аднаго.
4. чаго, прыназ. з Р. Насустрач руху чаго-н.
Ісці с. ветру.
Плысці с. цячэння.
5. каго-чаго, прыназ. з Р. Для барацьбы з кім-, чым-н.
Лякарства с. грыпу.
Сродак с. камароў і маскітаў.
6. чаго, прыназ. з Р. Ужыв. для ўказання на тэрмін, адрэзак часу, перад якім што-н. адбываецца ці павінна адбыцца.
С. ночы ехаць нельга.
7. каго-чаго, прыназ. з Р. Ужыв. для выражэння параўнальных адносін.
Рост прадукцыйнасці працы с. мінулага года.
8. у знач. вык. Не згодзен (разм.).
Ты згодзен? — Не, я с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бакапла́вы, ‑аў; адз. бакаплаў, ‑плава, м.
Атрад марскіх прэснаводных жывёл падкласа ракападобных, якія плаваюць на баку (адсюль назва).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мінамётчык, ‑а, м.
Ваеннаслужачы мінамётных часцей і падраздзяленняў; стралок з мінамёта. На левым баку ўзгорка размясціліся мінамётчыкі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
проціле́жны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і процілеглы. У процілежным баку дарога ішла роўна на далёкай адлегласці. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)