Тлушчыня́ ’таўшчыня’: такая тлушчыня ў асіны (вілен., Сл. ПЗБ). Утворана на базе таўшчыня пад уплывам тлусты ’тоўсты’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́стругаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Стругаючы, надаць чаму‑н. пэўную форму. Выстругаць цацку. □ Хлопец меркаваў, дзе б знайсці кавалак сырой асіны, каб выстругаць «аўтамат». Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

азя́блы, ‑ая, ‑ае.

Які настыў, змёрз на холадзе. Азяблыя рукі самі шукаюць цяпла за пазухай і ў кішэнях. Быкаў. Насустрач дню азяблыя асіны Працягваюць вільготныя лісты. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрэ́дку, прысл.

1. Іншы раз, час ад часу. Навокал пацішэла, толькі зрэдку чуліся стрэлы. Мележ.

2. Дзе-нідзе, месцамі. Зрэдку трапляліся кучаравыя бярозкі і трапяткія асіны. Сіняўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бабскі клятбён, бабская клятва ’грыб на асіне’ (Бяльк.). Назва, бясспрэчна, звязана з нейкімі забабонамі, чарадзействам баб (параўн. і чарадзейскае значэнне асіны ў народных павер’ях).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гушча́р, ‑у, м.

Густы ўчастак лесу. Непралазны гушчар. □ Загудзеў гушчар высозны — Беразняк, дубы і сосны, ліпы, ясені, яліны, Явары, кляны, асіны. Муравейка. // Густы зараснік чаго‑н. У чарацяным гушчары шчабеча ды шастае нейкая птушыная дробязь. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асі́ннік, ‑у, м.

1. Асінавы лес, хмызняк. Шуміць драбналессе: малады бярэзнік, асіннік, алешнік. □ Навокал рос змешаны лес, траплялі стромкія сосны, прысадзістыя елкі, бярэзнік і асіннік, пры дарозе пусціўся ядловец. Гурскі.

2. Асінавыя дровы, будаўнічы матэрыял з асіны і інш. Навазіць асінніку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

светластво́лы, ‑ая, ‑ае.

Са светлым ствалом. І Кузьма павёў аднойчы сябра ў сапраўды яшчэ некрануты стары лес, дзе сярод вялізных кустоў арэшніку раслі магутныя дубы і ліпы, светластволыя асіны і ясені, сівыя прысадзістыя грабы, гонкія елкі і стройныя белыя бярозы. Ляўданскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бру́ствер, ‑а, м.

Земляны насып, вал на знадворным баку акопа, траншэі, прызначаны для аховы байцоў і гармат ад варожага агню. На брустверы акопа, у траншэях раслі маладыя бярозкі і асіны. Шамякін. Не паспеў Мігун азірнуцца, як ужо на брустверы апынулася першае аддзяленне. Алешка.

[Ням. Brustwehr.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скараба́чаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад скарабаціць.

2. у знач. прым. Пагнуты, пакручаны; знявечаны. Ля старой скарабачанай асіны Юля прыпынілася. Сачанка. Апаў скарабачаны дубовы лісток, яго падхапіў вецер і пагнаў па алеі. Гурскі. Людзі з пятліцамі завіхаліся ля скарабачаных рэштак самалёта. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)