зама́ла, прысл.
Разм. Менш чым трэба; малавата. А мне дзвюх моў і слоў замала, Каб нешта простае сказаць. Пысін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недапі́ць, ‑п’ю, ‑п’еш, ‑п’е; ‑п’ём, ‑п’яце; заг. недапі; зак., што і чаго.
Выпіць менш, чым трэба, не наталіць смагі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэ́нераў, ‑ава.
Разм. Які належыць трэнеру; уласцівы яму. «Каб бегаць на каньках, трэба мець талент», — перадала [Клара] .. [Славе] трэнераў прысуд. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затрыма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Спыніцца, запаволіць ці спыніць свой рух.
З. ля ўвахода.
2. Застацца дзе-н. на які-н. час, пабыць дзе-н. даўжэй, чым трэба або можна.
Там ён затрымаўся з-за хваробы.
З. ў дарозе.
3. Запазніцца, не зрабіць чаго-н. у тэрмін.
З. з адказам.
|| незак. затры́млівацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. затры́мка, -і, ДМ -мцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
звяза́цца, звяжу́ся, звя́жашся, звя́жацца; звяжы́ся; зак.
1. з кім-чым. Устанавіць сувязь, зносіны з кім-, чым-н.
З. па тэлефоне.
2. з кім-чым. Устанавіць якія-н. (пераважна заганныя) адносіны з кім-н.
З. з нягоднікам.
3. з чым. Узяцца за што-н. (цяжкае або заганнае).
З. з непасільнай працай.
|| незак. звя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Не трэба з забіякамі з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
віля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.
1. чым. Хістаць, паварочваць з боку ў бок.
В. хвастом.
2. Рухацца па звілістай лініі або рабіць крутыя павароты.
Дарога віляла паміж скал.
3. перан. Вагацца ў разважаннях, ухіляцца ад прамога адказу (разм.).
Трэба гаварыць праўду, а не в.
|| аднакр. вільну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).
|| наз. віля́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праве́трыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ачысціцца ад дрэннага паветра прытокам свежага; прасушыцца на ветры.
Пакой добра праветрыўся.
Зерне праветрылася.
2. Асвяжыцца, пабыць на свежым паветры.
3. перан. Развеяцца, набрацца новых уражанняў, заняцца чым-н. дзеля адпачынку, забавы (разм.).
Трэба паехаць у падарожжа, каб п.
|| незак. праве́трывацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. праве́трыванне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нашто́, прысл.
1. пыт. 3 якой мэтай, для чаго.
Н. ты так робіш?
2. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова ў даданых дапаўняльных сказах.
Папытайцеся ў яго, н. яму трэба было пераязджаць у горад.
3. у знач. часц. (звычайна ў спалучэнні са словам «ужо»). Ужыв. ў складаных сказах з адваротнай абумоўленасцю састаўных частак.
Н. ўжо быў добры чалавек Пракоп, а і той не стрымаўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзець, дзе́ну, дзе́неш, дзе́не; дзень; зак. (разм.).
1. Палажыць куды-н. так, што цяжка знайсці.
Куды ты дзеў ключ? Дзе ж я дзену гэтую кнігу?
2. Знайсці для каго-н. месца, прытулак.
Кацянят трэба некуды д.
◊
(Не ведаць) куды вочы дзець (разм.) — пра адчуванне сораму.
(Не ведаць) куды рукі дзець (разм.) — пра адчуванне няёмкасці, разгубленасці.
|| незак. дзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
настаўля́ць 1, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да наставіць.
настаўля́ць 2, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго.
Навучаць, наказваць, як трэба рабіць што‑н.; даваць настаўленні (у 1 знач.). Праз цкую гадзіну.. [Алесь] пачуў у калідоры голас дзеда, які канчаў настаўляць кухара. Караткевіч. — Усё трэба [рабіць] ўмеючы, — быццам настаўляў дзед хлапца, быццам проста раіў. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)