като́ўня, ‑і, ж.
Месца допыту і катавання арыштаваных у фашысцкіх і жандармскіх установах, засценках 1. Катоўня дэфензівы. Катоўня гестапа. □ Зэнка стаяла на сярэдзіне змрочнай катоўні і перакладала ўсё, што Апанас гаварыў пра свайго бацьку. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́лпа, ‑ы, ж.
1. Млекакормячая жывёліна, якая па будове свайго цела з’яўляецца самай блізкай да чалавека.
2. Разм. груб. Аб вельмі непрыгожым чалавеку.
•••
Чалавекападобныя малпы — сямейства малпаў, да якога адносяцца гарыла, арангутан, шымпанзе і гібон.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Замужняя жанчына ў адносінах да свайго мужа. Адзінока жыў на дальнім хутары З жонкай і дачкой Кажан Рыгор. Панчанка. Мужык і жонка — адна суполка. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
з’е́зджаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад з’ездзіць (у 2 знач.).
2. у знач. прым. Сапсаваны доўгай або неакуратнай яздой. З’езджаныя шыны. □ [Пніцкі] цэлую.. вясну не браўся за пугу, каб наганяць свайго з’езджанага каня. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разво́зчык, ‑а, м.
Той, хто займаецца развозам чаго‑н. Насільшчыкі і развозчыкі мэблі пры магазіне мала калі бачылі ў сваёй практыцы такую жанчыну, якая б так спрытна таргавалася і дамагалася свайго без доўгай гаворкі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распе́сціць, ‑пешчу, ‑песціш, ‑песціць; зак., каго-што.
Сапсаваць празмернымі пяшчотамі; зрабіць спешчаным, капрызным, распусным. Распесціць адзінае дзіця. □ Чаму яе Косця зрабіўся такі? Не паважае старэйшых... Мабыць, і [Ганя] распесціла яго, як Ванда Адамаўна свайго сына?! Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаса́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Тытунь свайго пасеву і хатняй апрацоўкі. — Мой тытунь рэдка хто вытрымлівае, — сказаў.. [Хама], пілі я закашляўся, пацягнуўшы самасаду. Сергіевіч. — Давай перакурым, — прапанаваў Клім. — Сёлета ў мяне самасад на славу ўдаўся. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стрыгу́н, ‑а, м.
Аднагадовае жарабя, якому звычайна падстрыгаць грыву. [Пракоп:] — Конь мне прыйшоўся, а .. [сыну] — стрыгун. Баранавых. // перан. Разм. Падлетак. — Ну, а па фурманку ты гэтага стрыгуна свайго заўтра падашлеш, — ківаў .. [брыгадзір] на Якіма, трымаючыся за клямку. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суме́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; звычайна пр. сумеўся, ‑мелася; зак.
Збянтэжыцца; разгубіцца. Прывіталіся і абое сумеліся: .. [Андрыян] — ад нечаканасці,.. [Кацярына] — ад свайго пачуцця, якое не ўмела хаваць. Марціновіч. З непрывычкі кіраваць гэтакім вялікім сходам чалавек спачатку сумеўся. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
машынапі́сны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да машынапісу (у 1 знач.). Машынапіснае бюро.
2. Надрукаваны на пішучай машынцы. [Маслянка] пайшоў да свайго стала, дастаў з шуфляды некалькі лісткоў паперы з машынапісным тэкстам і падаў Максіму. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)