тра́сца, -ы, ж. (разм.).
1. Ліхаманка, малярыя.
2. перан. Ужыв. з адмоўным адценнем пры абазначэнні чаго-н. няпэўнага, невядомага і пад.
Якой трасцы яму трэба?
3. Ужыв. як лаянкавае слова.
Нічога ты там не знойдзеш.
Т.!
◊
Адна трасца (разм., незадав.) — усё роўна, без розніцы.
Трасца ў бок каму (разм., груб.) — пра пажаданне каму-н. чаго-н. дрэннага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
валюха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Ідучы, перавальвацца з боку на бок. З неба церусіў дождж, і па вуліцы, бы мядзведзі, валюхаліся ў вывернутых кажухах дзядзькі, непаваротлівыя, прыгорбленыя. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
геро́іка, ‑і, ДМ ‑роіцы, ж.
Гераічны змест, гераічны бок чаго‑н. Героіка нашых дзён. □ За плячамі ў камсамола героіка грамадзянскай вайны і рамантыка гарачых будняў першых пяцігодак. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заплю́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., што.
Прыкрыць павекамі, зажмурыць (вочы). [Дзіця] даверліва заплюшчыла вочкі і заснула. Лукша. Уставаць не хацелася, Васіль павярнуўся на другі бок і зноў заплюшчыў вочы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затлумі́цца, ‑тлумлюся, ‑тлумішся, ‑тлуміцца; зак.
Разм. Страціць здольнасць ясна мысліць, лагічна разважаць; задурыцца. Гуляючы ў лесе, мы неяк затлуміліся і пайшлі не ў патрэбны бок, а ў адваротны. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віхля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.
Разм. Рухацца, хістаючыся з боку ў бок. Віхляцца пад цяжарам ношы. □ На тым, лугавым, беразе гарэў касцёр, і каля яго віхляліся фантастычныя постаці. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
светлалі́сты, ‑ая, ‑ае.
Са светлым лісцем. Па адзін і па другі бок дарогі ляжалі чатырохкутныя сажалкі, як вялізныя люстры, акаймаваныя густымі кустамі светлалістага лазняку, буйн[о]й асакі і кветак. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
воро́чаться
1. (сбоку на бок) варо́чацца;
2. (шевелиться) варушы́цца, паваро́чвацца;
3. страд. варо́чацца, пераваро́чвацца; перако́чвацца, перасо́ўвацца; круці́цца; гарта́цца, пераго́ртвацца; см. воро́чать 1, 2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пацягну́ць 1 ’ударыць’, ’слізгануць па паверхні’, ’заступіцца’, ’патрабаваць адказу’, ’прымаць чый-н. бок’ (ТСБМ, Нас., Юрч., Ян.). Да цягну́ць (гл.).
*Пацягну́ць 2, кам. потягну́ті ’патачыць касу’ (Выг.). З польск. pociągnąć ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Надалончыць ’залатаць (рукавіцы)’ (Сцяшк. Сл.), рус. надолднить ’залатаць звернуты да далоні бок рукавіцы’, укр. надолбнчити ’тс’, на́долонка ’нашыўка са скуры ці сукна на ўсю далонь, каб не праціраліся рукавіцы’. Да далонь (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)