экскава́тар, ‑а, м.
Самаходная землярыйная машына для вымання, перамяшчэння і пагрузкі на транспарт грунту, камення і пад. Некалькі дзён запар непадалёку ад кузні ўсё кланяўся экскаватар — выкідваў балотную твань, шырыў азярцо для птушак. Даніленка. Недалёка працаваў экскаватар, рыхтуючы новыя катлаваны для закладкі фундаментаў. Гурскі.
[Англ. excavator ад лац. excavo — дзяўбу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арке́стравы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да аркестра (у 1 знач.). Аркестравае суправаджэнне. Аркестравы ансамбль.
2. Прызначаны для выканання аркестрам, напісаны для аркестра. Аркестравы твор.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баркла́й, ‑я, м.
Прылада для набівання паляўнічых патронаў. Бацька ўжо крадком рыхтаваўся. Лілі шрот,.. выпрабоўвалі порах. Як ціскі для катавання, ляскаў у руках Карпа барклай. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кінафі́льм, ‑а, м.
Твор кінамастацтва, прызначаны для дэманстрацыі на экране; кінакарціна. Навукова-папулярны кінафільм. Кінафільм для дзяцей.
•••
Панарамны кінафільм — кінафільм, створаны спосабам панарамнай кіназдымкі (гл. кіназдымка).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малахі́т, ‑у, М ‑хіце, м.
Мінерал ярка-зялёнага або блакітна-зялёнага колеру, які выкарыстоўваецца для ювелірных і дэкаратыўна-мастацкіх вырабаў або як сыравіна для выплаўкі медзі.
[Ад грэч. malàchē — мальва.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэпазі́т, ‑у, М ‑зіце, м.
Грошы або каштоўныя паперы, якія ўносяцца ў крэдытную ўстанову (банк, натарыяльную кантору і пад.) для перадачы іх крэдытору або для хавання.
[Ад лац. depositum — рэч, здадзеная для хавання.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ганіёметр, ‑а, м.
1. Прыбор для вымярэння вуглоў паміж гранямі крышталяў, а таксама ў розных прызмах.
2. Прыбор (сістэма шпулек) для накіраванай радыёперадачы і накіраванага рэдыёпрыёму.
[Ад грэч. gōnia — вугал і metreō — мераю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запа́лкавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да запалкі. Запалкавая галоўка. // Прызначаны для захавання запалак. Запалкавая каробка. // Прызначаны для вырабу і продажу запалак. Запалкавая прамысловасць. Запалкавы аўтамат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэйкапрака́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Прызначаны для вырабу рэек пры дапамозе пракаткі. Рэйкапракатны стан.
2. у знач. наз. рэйкапрака́тная, ‑ай, ж. Цэх, майстэрня для вырабу, пракаткі рэек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматзяме́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае шмат зямлі для вядзення сельскай гаспадаркі. Шматзямельны саўгас. // Які мае дастатковую або вялікую колькасць зямлі, прыдатнай для гаспадарчага выкарыстання. Шматзямельная краіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)