штамп, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Інструмент, форма для серыйнай вытворчасці пры дапамозе ціску або штампоўкі розных прадметаў.

2. Від пячаці, звычайна прамавугольнай, з назвай установы, адрасам і пад., якую ставяць звычайна ў верхняй частцы дзелавой паперы.

Бібліятэчны ш.

3. перан. Агульнаўжывальны, збіты ўзор, шаблон.

Канцылярскі ш.

Мысліць штампамі.

|| прым. шта́мпавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Штампавая сталь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы, вас, вам, вас, вамі, аб вас; адз. ты; займ. асаб. 2 ас. мн.

Ужываецца пры звароце да некалькіх асоб, а таксама як форма ветлівага звароту да адной асобы.

•••

Быць з кім на вы гл. быць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каласо́к, ‑ска, м.

1. Памянш.-ласк. да колас. Ідзе [Міхал], а ветрык з каласкамі Вядзе прыемную размову І цешыць душу леснікову. Колас.

2. Форма ласкавага звароту. — Ой, сыне Ігнаце, Любімы сынок, Хоць вестачку маці Прышлі, каласок. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лега́льны, ‑ая, ‑ае.

Дазволены законам; узаконены. Легальная партыя. Легальны друк. // Які скарыстоўвае дапушчаныя законам магчымасці, заснаваны на выкарыстанні гэтых магчымасцей. Легальная форма барацьбы. □ Збігнеў зайздросціў тым, каторыя выйшлі на легальнае палажэнне і прымайстраваліся на работу. Карпюк.

[Лац. legalis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

правасхадзі́цельства, ‑а, н.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі — тытулаванне некаторых вышэйшых чыноў і іх жонак (ужывалася з займеннікамі «ваша», «яго», «яе», «іх»).

2. Ужываецца ў сучаснай дыпламатычнай мове як форма звароту да кіраўнікоў і членаў урада замежных дзяржаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стры́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. стрыгчы (у 1 знач.).

2. Спосаб падстрыгання валасоў, форма прычоскі. Медная стрыжка. Стрыжка пад бокс.

•••

Нулявая стрыжка — стрыжка нагала.

Стрыжка купонаў — атрыманне рэнты, працэнтаў з каштоўных папер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

народаўла́ддзе, ‑я, н.

Форма праўлення, пры якой улада належыць народу; дэмакратыя. СССР — краіна сапраўднага народаўладдзя. □ У ходзе сацыялістычнага будаўніцтва ўвасабляюцца ў жыццё ідэі Маркса і Леніна аб сацыялістычнай дзяржаўнасці і дэмакратыі, аб развіцці народаўладдзя ў сацыялістычным грамадстве. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рамбі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да ромба (у 1 знач.). Рамбічная форма.

2. Які мае форму ромба (у 1 знач.), які складаецца з ромбаў. Рамбічная антэна. Рамбічныя крышталі. □ Стрыжкі з мамантавых біўняў аздабляліся рамбічнымі ўзорамі. «Помнікі».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неопределённый

1. (неустановленный) нявы́значаны; неакрэ́слены; (сомнительный, уклончивый) няпэ́ўны; (неясный) невыра́зны;

отложи́ть на неопределённое вре́мя адкла́сці на нявы́значаны (няпэ́ўны) час;

неопределённое положе́ние невыра́знае (няпэ́ўнае) стано́вішча;

неопределённый отве́т невыра́зны (няпэ́ўны) адка́з;

2. мат. неазнача́льны;

неопределённое уравне́ние неазнача́льнае ўраўне́нне;

3. грам. няпэ́ўны, неазнача́льны;

неопределённая фо́рма глаго́ла неазнача́льная фо́рма дзеясло́ва, інфініты́ў;

неопределённый арти́кль няпэ́ўны арты́кль;

неопределённое местоиме́ние няпэ́ўны займе́ннік.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

інстыту́т, -а, М -ту́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Назва вышэйшых навучальных і навуковых устаноў.

Педагагічны і.

Навукова-даследчы і.

2. У дарэвалюцыйнай Расіі: сярэдняя навучальная ўстанова закрытага тыпу для жанчын дваранскага паходжання.

І. шляхетных дзяўчат.

3. Сукупнасць прававых норм у якой-н. сферы грамадскіх адносін, пэўная форма грамадскай арганізацыі.

І. сям’і і шлюбу.

|| прым. інстыту́цкі, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)