Verbum

чарано́, ‑а, н.

Абл. Чарэнь (у 1 знач.). У пасялкоўца Цімоха Бабуры здарылася бяда ў хаце: у печы правалілася чарано. Колас. Стары варочаўся на печы і плечы грэў на чаране. Гаўрусёў.

чыры́канне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. чырыкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Верабейчыкі з вясёлым чырыканнем снуюць у паветры. Колас. Белагрудыя ластаўкі з вясёлым чырыканнем снавалі высока над зямлёй. Беразняк.

ві́на,

гл. віны.

віна́, ‑ы, ж.

1. Нядобры ўчынак, правіннасць. Зразумець віну. Даказаць віну. □ Чэсь апусціў галаву ў знак свае віны і стаяў панурыўшыся. Колас. // Адказнасць за ўчынак, злачынства. Па чыёй віне?

2. Прычына. А сок быў свежы, такі хвацкі, Такі салодкі, забіяцкі! Ён быў галоўнаю віною Таго, што позняю парою Сядзелі дзеці чарадою. Колас.

назусі́м, прысл.

Разм. Назаўсёды, зусім. Назусім прыйшоў я, а не ў госці. Кірэенка. [Дзядзька Раман:] — Вы, пане настаўніку, на ўсё лета едзеце да нас? — Так, на ўсё лета, а можа, і назусім. Колас. — Забегла яшчэ раз развітацца, — бадзёра сказала Таццяна. — Перад тым, як паехаць назусім. Васілёнак.

падражні́ць, ‑дражню, ‑дражніш, ‑дражніць; зак., каго.

Дражніць некаторы час. Аднаго пасіўнага наглядання Лабановічу было мала: яму хацелася пагутарыць з пісарам і падражніць яго кадэтамі. Колас. «Ну, а з чаркай як жа справа? Падражнілі толькі хіба? Ператоркаю ўсе кнопкі, А не выйду я без стопкі». Крапіва.

кручкатво́рства, ‑а, н.

Неадабр. Наўмыснае выкарыстанне ўсякіх дробязей, фармальнасцей для зацягвання, заблытвання судовых і адміністрацыйных спраў з карыслівай мэтай. — Хто б ён ні быў і чым бы ён ні кіраваўся, а ён чалавек небяспечны, крамольнік, гэта ясна, прайдоха, не пазбаўлены юрыдычнага кручкатворства, праўда, наіўнага. Колас.

во́йтаўства, ‑а, н.

Гіст.

1. Пасада войта, а таксама праца, звязаная з выкананнем абавязкаў войта. Бусыга разважаў сам з сабою аб сваім войтаўстве, — яно было забяспечана яму панам Крулеўскім. Колас.

2. Адміністрацыйная адзінка ў Вялікім княстве Літоўскім і ў Польшчы ў 15–18 стст.

хутара́нін, ‑а; мн. хутаране, ‑ан; м.

Уладальнік хутара. І зямля была не роўная: жоўты пясок, камяністыя ўзгоркі, .. і толькі месцамі трапляліся кавалкі добрай зямлі. Лепшыя землі захапілі пасялкоўцы і хутаране, а яшчэ лепшая зямля была пад панскім маёнткам, дзе заснаваўся цяпер саўгас «Чырвоны шлях». Колас.

шаляні́ца, ‑ы, м. і ж.

1. Безразважны чалавек; дзівак. — Пусці!.. Ах!.. А няхай цябе з маладзіцаю! От шаляніца, чуць усе вантробы не вытрасла, — злаваўся нарокам Сцяпан. Крапіва.

2. Дураслівы, свавольны чалавек. А гэты Юзік-шаляніца, Малы яшчэ, зусім дурніца, Так пад нагамі і таўчэцца. Колас.

пашапта́ць, ‑шапчу, ‑шэпчаш, ‑шэпча; зак.

1. што і без дап. Сказаць што‑н. шэптам, прашаптаць; пагаварыць некаторы час шэптам. Пашаптаць на вуха. □ [Паўлік] паклікаў Мікешку ўбок і нешта пашаптаў яму. Беразняк.

2. Уст. Сказаць замову. [Бабка:] — А вы ўсё сядзіце над гэтымі кнігамі. А яны сушаць чалавека. [Лабановіч:] — А ты, бабка, пашапчы, каб я ад іх адвярнуўся. Колас.