Манса́рда ’жылое памяшканне пад дахам’ (ТСБМ). З польск. mansarda, якое з франц. Mansard F. — прозвішча архітэктара (1598–1666). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 79), — з рус. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ма́рля ’тонкая баваўняная тканіна з рэдка пераплётных нітак’ (ТСБМ). З рус. ма́рля ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 73), якое з франц. marli ’марля, кісяя’ (Фасмер, 2, 574).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паке́т ’папяровы пакунак, скрутак з чым-н.’ (ТСБМ). Праз рус. паке́т ’тс’ з ням. Paket < франц. paquet (Крукоўскі, Уплыў, 78 і наст.; Фасмер, 3, 188).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Палішыне́ль ’камічны персанаж французскага народнага тэатра’ (ТСБМ). Праз рус. полишине́ль з франц. polichinelle ад італ. Pulcinella ’імя аднаго з персанажаў камедыі масак’ (Фасмер, 3, 311).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Партнёр ’удзельнік якой-небудзь гульні, размовы і пад.’ (ТСБМ). З рус. партнёр ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 78) < франц. partenaire, англ. partner (Гараеў, 449; Фасмер, 3, 210).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прагра́ма ’план дзейнасці, работ’, ’парадак правядзення’, ’кароткі змест (курса, канцэрта)’ (ТСБМ). Праз рус. програ́мма ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 97) з франц. programme < грэч. πρόγραμμα ’аб’ява, загад’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ініцыя́лы. Запазычана праз рускую мову (Крукоўскі, Уплыў, 77). У рускай з канца XIX ст. з франц. initial ’пачатковы’ < лац. initialis ’тс’ (Шанскі, 2, I, 77).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Турні́р ‘спаборніцтва рыцараў у Сярэднявеччы, цяпер звычайна спартыўнае спаборніцтва’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Праз рускую мову (турни́р ‘тс’) з нова-в.-ням. Turnier, якое са ст.-франц. to(u)rnei ‘тс’ ад torner ‘абарачацца’ < лац. tornāre ‘паварочваючы, тачыць выраб на варштаце’ (Фасмер, 4, 124; ЕСУМ, 5, 683–684). Ст.-бел. турнея ‘турнір, спаборніцтва’ (XVI ст.), пазней таксама ‘беспарадак, разлад’ (ГСБМ), узыходзіць да ст.-франц. tourneoi ‘рыцарскія спаборніцтвы паводле дакладных правілаў’, а ст.-бел. турнай ‘тс’ (XVI ст.) — з чэш. turnaj ‘спаборніцтва рыцараў’, якое праз ст.-в.-ням. (turnei — баварскае вымаўленне ‑aj) прыйшло са ст.-франц. tournoi (праванс. tornei) ‘тс’ < torner ‘абарачацца, вярцецца’ (Булыка, Лекс. запазыч., 119; Голуб-Ліер, 494; Махэк₂, 661; Басай-Сяткоўскі, Słownik, 401).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абсу́рд (БРС). Слова запазычана праз рускую мову ў XX ст. (Крукоўскі, Уплыў, 76). У рускай з франц. absurde (другая палавіна XIX ст.). Гл. Вінаградаў, Очерки, 392.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ако́рд (БРС). Новае запазычанне з рускай мовы (Крукоўскі, Уплыў, 84). Рус. аккорд, магчыма, з франц. accord (XVIII ст.) (Фасмер, 1, 66. Параўн. Шанскі, 1, А, 61).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)