дзяво́чы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дзяўчыны; які належыць дзяўчыне, дзяўчатам, уласцівы ім. Дзявочыя гады. Дзявочая сукенка. Дзявочы голас. Дзявочы інтэрнат. Дзявочая прыгажосць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кантра́льта, нескл., н.
Самы нізкі жаночы голас (у спевах). [Жанчына] паправіла какетлівым рухам капялюш і густым звонкім кантральта заспявала арыю. Мурашка. // Спявачка з такім голасам.
[Іт. contralto.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
моцнагало́сы, ‑ая, ‑ае.
Які мае моцны голас. Высокі, шыракагруды, моцнагалосы стаяў .. [Маякоўскі] побач з трыбунай перад вялікай перапоўненай залай ва ўвесь свой велічэзны рост. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагля́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Разм. Тое, што і погляд. Пагляд бацькі паступова мякчэў. Кулакоўскі. У .. [Кораня] прыемны адкрыты твар, шчыры пагляд, лагодны голас. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распукну́цца, ‑не́цца; зак.
Разм. Распусціцца (пра пупышкі). — Я сплю, а ўжо вясна прыйшла, — Пупышка голас падала, І тут жа распукнулася, І сонейку ўсміхнулася. Муравейка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шваге́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Жончына сястра. Здалёк, як з-за сцяны ўсё роўна, далятаў да Рыгора голас швагеркі. Лецка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ся́ўкнуць ’загучаць (пра рэзкі гук у лесе)’ (КСТ), сяўкоті́ты ’пішчаць (пра гусянят)’ (Сл. Брэс., Нар. лекс.), відаць, таго ж паходжання, што і се́ўкаць ’гаварыць злосна’ (ТС). Гукапераймальнае ўтварэнне, параўн. укр. ся́вкати, сявкоти́ти (пра голас маладых гусей), гл. ЕСУМ, 5, 495.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узмацне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узмацніцца, павялічыцца ў сіле, стаць больш трывалым.
Вецер узмацнеў.
Голас узмацнеў.
Лёд узмацнеў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш моцным (у 6 знач.), умацавацца.
Гаспадарка ўзмацнела.
3. Стаць больш здаровым, вынослівым.
За лета дзеці ўзмацнелі.
|| наз. узмацне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
урачы́сты, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да ўрачыстасці (у 2 знач.), звязаны з урачыстасцямі, які суправаджаецца ўрачыстасцю.
У. дзень.
У. парад войск.
Урачыстае пасяджэнне.
2. Важны, знамянальны; які вызначаецца велічнасцю; сур’ёзны.
Урачыстая хвіліна развітання.
У. голас.
У. выгляд.
3. Надзвычай важны па значэнні, змесце.
Урачыстая клятва.
Урачыстыя словы прысягі.
|| наз. урачы́стасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пані́зіць, -ніжу, -нізіш, -нізіць; -ніжаны; зак., каго-што.
Зрабіць больш нізкім (у 2, 3 і 7 знач.).
П. цэны.
П. узровень вады.
П. каго-н. па пасадзе.
П. напружанне ў электрасетцы.
П. гук.
◊
Панізіць голас — пачаць гаварыць цішэй, ціха.
|| незак. паніжа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. паніжэ́нне, -я, н.; прым. паніжа́льны, -ая, -ае (спец.).
Паніжальная падстанцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)