по́дсвіст, ‑у, М ‑сце, м.
Свіст, які суправаджае танец, спеў, ігру і пад. Ліха рэзаў гармонік, екатаў бубен, з подсвістам, з прыпеўкамі таптала .. пыл развясёлае войска. М. Стральцоў. З ложка чулася адно мірнае, з тонкім .. подсвістам храпенне. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́льский
1. прил. по́льскі;
по́льский язы́к по́льская мо́ва;
2. сущ. (танец) уст. по́льскі, -кага м., паланэ́з, -за м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Караго́д, рус. корогод, укр. корогод. Варыянты ад харавод (рус. хоровод, якое да хор (< грэч. χορός ’групавы танец’) і вадзіць. Змена ‑х‑ на ‑к‑ і ‑в‑ на ‑г‑ не мае тлумачэння (Фасмер, 2, 332–333).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нарэ́чанька ’назва танца’ (светлаг., чач., Мат. Гом.), наричэнька ’від танца’: Нарэчэньку танцэвалі по парах, адзін подпеваў (ТС), «на рэчаньку» ’тс’ (Полымя, 1988, 8, 175). Ад слоў песні, якой суправаджаўся танец: «Выйду я на рэчаньку…»
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Палане́з ’урачысты бальны танец, які вядзе пачатак ад польскага народнага танца; музыка гэтага танца’ (ТСБМ). З рус. полоне́з (Крукоўскі, Уплыў, 84). Крыніцай рус. слова з’яўляецца фран. polonaise ’тс’ ад polonais ’польскі’ (Фасмер, 3, 315).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тэатралізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
Прыстасаваць (прыстасоўваць) для тэатра, для паказу ў тэатры. Тэатралізаваць раман. □ Ігнат Буйніцкі з яго Першай Беларускай групай пачынае вывучаць, прапагандаваць народны танец, аднак амаль не апрацоўвае яго і не тэатралізуе. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Круцёлка 1 ’крутарэлі’ (Нар. словатв., Некр., ТС). Да круціць 1 (гл.).
Круцёлка 2 ’легкадумная жанчына’ (Жд. 2, Бяльк., Ян.). Да круціцца, круціць 2 (гл.).
Круцёлка 3 ’народны танец’ (Федар. VII, Мат. Гом.). Да круціць 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лянце́й ’танец — яго танцуюць ланцужком’ (нараўл., Мат. Гом.), ляньця́й ’від танца другой палавіны XIX ст.’ (беш., Касп.). Рус. лансье, алан. ланце, польск. lansjer. Запазычаны з франц. lansier ’кадрыля’ (Фасмер, 2, 552), ’від кантрданса’ (Слаўскі, 4, 49).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грацыёзны, ‑ая, ‑ае.
Поўны грацыі (у 1 знач.); прыгожы ў позах, зграбны. Грацыёзная паходка. Грацыёзная постаць. □ Еўрапейская казуля невялікая, у метр даўжынёй, грацыёзная і быстрая ў сваіх рухах жывёла. Прырода Беларусі. // Стройны па форме, вытанчана прыгожы (пра творы мастацтва). Грацыёзны танец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вульга́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Пошлы, непрыстойны, грубы. Вульгарны танец. Вульгарны выраз.
2. Спрошчаны да крайнасці, да скажэння сэнсу. Вульгарны матэрыялізм. Вульгарны сацыялагізм. □ — Мастацтва не можа цярпець вульгарнай просталінейнасці, — сказаў .. [мастак] прыяцелю і ступіў крок наперад, даючы зразумець, што галоўнае сказана ім. Скрыган.
[Ад лац. vulgaris — агульнанародны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)