рыто́рыка, ‑і, ДМ ‑рыцы, ж.
Старажытная навука пра аратарскае мастацтва, красамоўства. Выкладанне рыторыкі. // перан. Залішняя прыўзнятасць выказвання, напышлівасць, эфектнасць. Шмат у паэме [А. Александровіча «Цені на сонцы»] голай рыторыкі, якая гучыць не зусім пераканаўча. Хведаровіч.
[Грэч. rhētorikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тру́па, ‑ы. ж.
Калектыў артыстаў тэатра, цырка. Оперная труна. Балетная група. □ Вандруючы па гарадах і сёлах Беларусі, Буйніцкі выявіў шмат таленавітых артыстаў, спевакоў, танцораў і прыняў іх у сваю групу. «Помнікі».
[Фр. troupe.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пераналёчнік ’маруна (павіліца) сапраўдная, Galiam verum L.’ (вілен., Кіс.). Кантамінаваная назва з перад полем + урочнік (іншая назва гэтай расліны) — расліна любіць расці на сухіх ускрайках лесу, дзе шмат святла.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляме́ньдзіць, лімяньдзі́ць ’гаварыць шмат, не да месца, надаедліва’ (міёр., Нар. лекс.). Балтызм. Параўн. літ. leménti ’балбатаць, мармытаць, няясна вымаўляць’. Аднак бел. словы былі ўтвораны з лімінда́ (гл.), якое да leménti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матала́шка ’падстаўка для матавіла’ (слонім., Сцяшк. Сл.), (перан.) ’жанчына, якая шмат гаворыць без сэнсу’ (КЭС, лаг.). Ад ⁺матала́ха, якое да ⁺матала́ць < мата́ць (гл.). Суфікс ‑а‑л‑ перадае рэгулярнае, шматразовае дзеянне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вида́тьI несов. (видеть) разг. ба́чыць;
он вида́л мно́гое ён ба́чыў мно́гае (шмат чаго́);
◊
глаза́ б не вида́ли во́чы б не ба́чылі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мно́жество ср.
1. мно́ства, -ва ср.; (многочисленность) бе́зліч, -чы ж.;
во мно́жестве мно́га, шмат, у вялі́кай ко́лькасці;
2. мат. мно́ства, -ва ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нака́пливаться
1. збіра́цца; набіра́цца; эк. нако́плівацца;
нака́пливается мно́го рабо́ты збіра́ецца (набіра́ецца) шмат рабо́ты;
2. страд. збіра́цца, запа́сіцца; набыва́цца, прымнажа́цца; нако́плівацца; см. нака́пливать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зайздро́сна,
1. Прысл. да зайздросны.
2. безас. у знач. вык., каму. Пра пачуццё зайздрасці, якое перажывае хто‑н. Мне проста зайздросна, Што шмат на пляцоўцы Машын і рабочых У сіняй спяцоўцы. Ляпёшкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захла́млены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад захламіць.
2. у знач. прым. Засмечаны, завалены хламам. Работы ў другім корпусе было шмат. Шаснаццаць абадраных пакояў, восем паўразбітых грубак, даўжэзны захламлены калідор. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)