Перада́тны ’якога больш, як трэба’ (Варл.). Ад перада́ць ’даць больш, чым належыла’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раўнаду́шша, ‑а, н.
Абыякавыя, безудзельныя адносіны да каго‑, чаго‑н.; абыякавасць. «Трэба жыць, — падумаў [Лагацкі], трэба смялей і весялей жыць: пазбыцца раўнадушша, чэрствасці, замкнутасці ў сабе...» М. Стральцоў. Даглядчык з .. [Нічыпара] выйшаў дрэнны, і не так па гультайству, як па абыякавасці, раўнадушшы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заву́зіць, ‑вужу, ‑вузіш, ‑вузіць; зак., што.
Зрабіць вузей, чым трэба; звузіць. Завузіць сукенку ў таліі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замалады́, ‑ая, ‑ое.
Разм. Надта малады, маладзейшы, чым трэба. Ён яшчэ замалады для такой пасады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недалаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак., каго-што.
Налавіць менш, чым трэба, чым меркавалася. Недалавіць рыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
і́менна, часц.
1. Падкрэслівае які-н. член сказа, азначае: якраз.
І. ў яго лабараторыі атрымалі першыя станоўчыя вынікі.
2. Ужыв. пры далучэнні сказа або асобных членаў сказа, якія растлумачваюць, удакладняюць выказаную думку.
Прыйшлі ўсе, а і.: сябры, сваякі, вучні.
3. Ужыв. як сцвярджальнае слова са знач.: так, сапраўды так.
Вось і. — ехаць трэба па цаліку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акрамя́, прыназ. з Р.
1. За выключэннем, не лічачы каго-, што-н.; апрача.
На рэчцы, а. жанчын, нікога не было.
2. У дадатак да каго-, чаго-н.; больш каго-, чаго-н.
А. дарослых у зале было многа дзяцей.
◊
Акрамя таго, у знач. пабочн. сл. — да таго ж.
Акрамя таго, нам трэба было наведаць хворага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пільнава́цца, -ну́юся, -ну́ешся, -ну́ецца; -ну́йся; незак.
1. чаго. Знаходзіцца паблізу чаго-н., не адыходзіцца.
П. хаты.
2. каго. Хадзіць следам за кім-н., трымацца каго-н.
П. бацькі.
3. чаго. Удзяляць увагу чаму-н.
П. гаспадаркі.
4. чаго. Прытрымлівацца чаго-н., кіравацца чым-н.
П. правіл, дысцыпліны.
5. Асцерагацца, быць уважлівым.
Пераходзячы дарогу, трэба п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наадваро́т, прысл.
1. У адваротным напрамку.
Прачытаць слова н.
2. Зусім інакш, не так, як трэба.
Зрабіць усё н.
3. у знач. пабочн. сл. У процілегласць таму, што сказана.
Аб’ём будаўніцтва не стаў меншым, а, н., узрос.
4. у знач. супраціўнай часц. Зусім не.
Я вам не перашкоджу? — Н., я вельмі рады бачыць вас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Каршачо́к ’каршун’ (Сержп. Грам.). Трэба адзначыць, што каршачок — дэмінутыўная форма ад коршак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)