мо́рда, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, морд і -аў, ж.

1. Пярэдняя частка галавы ў жывёлы.

2. Твар чалавека (разм., груб.).

|| памянш.-ласк. мо́рдачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ую́к, ‑а, м.

Упакаваная паклажа, якая перавозіцца на спіне жывёлы. Густы вербалоз, безліч купін, хмары камароў і машкары не робяць лёгкім падарожжа па гэтых мясцінах. Выбіваліся мы адгэтуль перапэцканыя ў гразі, уюкі з сёдлаў саслізгвалі. Гавеман. // Мяшок, торба, сумка, прыстасаваныя перавозіць паклажу на спіне жывёлы.

[Цюрк. юк — паклажа.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аўтакарму́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Кармушка, у якую корм для жывёлы паступае аўтаматычна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каро́ўніца, ‑ы, ж.

Абл. Жанчына, якая даглядае кароў, даглядчыца жывёлы. Кароўніца будзе шукаць, дзе пастух падзеўся? Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

матылі́ца, ‑ы, ж.

1. Від матылькоў.

2. Захворванне жывёлы, пераважна авечак і коз, выкліканае лічынкамі стужачных глістоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

назакантракто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.

Закантрактаваць вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Назакантрактоўваць жывёлы. Назакантрактоўваць садавіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пальцахо́дныя, ‑ых; адз. няма.

Жывёлы, якія пры хадзьбе апіраюцца не на ўсю ступню, а толькі на пальцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памёт, ‑у, М ‑мёце, м.

Кал, экскрэменты жывёлы. Груды бітай цэглы былі густа заляпаны птушыным памётам. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўма́лпы, ‑аў; адз. паўмалпа, ‑ы, ж.

Жывёлы, якія займаюць прамежкавае становішча паміж малпамі і ніжэйшымі млекакормячымі; лемуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халаднакро́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. З непастаяннай тэмпературай цела, залежнай ад знешняга асяроддзя (пра жывыя арганізмы). Халаднакроўныя жывёлы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)