археты́п, ‑а, м.

1. Самы старажытны рукапіс твора, які служыць першакрыніцай для наступных копій. // Першы адбітак друкаванага выдання.

2. Спец. Старажытнейшая, першапачатковая форма слова.

[Грэч. archétypon — першавобраз, арыгінал, першаўзор.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дру́жа, клічная форма ад наз. «друг», м.

Разм. Ужываецца як сяброўскі зварот да каго‑н. — Да нас у госці прыязджай, Мой дружа дарагі! Агняцвет.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

новаўтварэ́нне, ‑я, н.

1. З’яўленне новых форм або элементаў. Новаўтварэнне мінералаў.

2. Элемент, форма і пад., якія ўзніклі толькі што, нядаўна. Новаўтварэнні ў лёгкіх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

траці́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Трэцяя стадыя ў развіцці чаго‑н. (звычайна хваробы). Трацічная форма сіфілісу.

2. Звязаны з першым перыядам кайназойскай эры. Трацічны перыяд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вое́нный​I прил.

1. (относящийся к войне и её нуждам) вае́нны;

вое́нное вре́мя вае́нны час;

вое́нное положе́ние вае́ннае стано́вішча;

вое́нная акаде́мия вае́нная акадэ́мія;

2. (относящийся к войскам) вайско́вы, вае́нны;

вое́нная слу́жба вайско́вая (вае́нная) слу́жба;

вое́нная фо́рма вайско́вая (вае́нная) фо́рма;

вое́нное де́ло вайско́вая спра́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

канфедэра́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Саюз, аб’яднанне якіх-н. арганізацый.

Сусветная к. працы.

2. Пастаянны саюз дзяржаў, якія захоўваюць незалежнае (суверэннае) існаванне і аб’ядналіся з мэтай каардынацыі асобных пытанняў (знешнепалітычных і ваенных) у сваёй дзейнасці; адпаведная форма дзяржаўнага ўпарадкавання.

|| прым. канфедэраты́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

агрэ́сія, -і, ж.

1. Дэструктыўныя паводзіны або форма адносін, якія наўмысна прычыняюць шкоду інш. асобам, аб’ектам нападзення.

А. падлеткаў.

2. Паводле міжнароднага права незаконнае прымяненне ўзброенай сілы адной дзяржавай супраць суверэнітэту, тэрытарыяльнай недатыкальнасці або палітычнай незалежнасці другой дзяржавы.

Імперыялістычная а.

|| прым. агрэсі́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абало́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Покрыва ў выглядзе шкарлупіны, скуркі (у пладах), верхні слой чаго-н., покрыўная тканка.

А. зерня.

А. арэха.

2. перан. Форма вонкавага выяўлення якога-н. унутранага зместу.

○

Радужная а. Слізістая а.

|| прым. абало́нкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

палявы́, -а́я, -о́е.

1. гл. поле.

2. Які знаходзіцца або які робіцца ў полі (не ў садзе, не ў лесе, не ў гарах).

Палявыя травы.

Палявая мыш.

Палявыя работы.

3. Які мае адносіны да баявых дзеянняў, паходны.

Палявая артылерыя.

Палявая пошта.

П. статут.

Палявая форма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

памянша́льны, -ая, -ае.

1. Які служыць для памяншэння адлюстравання прадметаў.

Памяншальнае шкло.

2. У граматыцы: звязаны з утварэннем назоўнікаў і прыметнікаў, якія абазначаюць меншую велічыню прадмета або паменшаную ступень якасці, а таксама станоўчыя эмацыянальныя адносіны, напр.: дамок, яблычак, ціхенькі, добранькі. П. суфікс. Памяншальная форма прыметнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)