Карці́на 1 ’карціна’. Запазычанне з італ. cartina ’сорт паперы’ (пач. XVII ст.). Параўн. прыклад з Александрыі (Булыка, Запазыч., 142).
Карці́на 2 ’ігральная карта’ (Нар. словатв., Гарэц.). Новаўтварэнне ад карта (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мамуты ’сорт сталовых буракоў’ (паст., Сл. ПЗБ; астр., Сцяшк. Сл.). З польск. mamut ’мамант, Elephas primigenius’, якое ўтварыў Людлоф у 1696 г. з якуцк. mamma ’зямля’ (Варш. сл., 2, 870).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рапс ’сорт бручкі, свірэпка, Brassica (Rapa) oleifera, Brassicca napus Brassica asperifolia’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). З польск. raps ’тс’, позняга запазычання з ням. Raps ’тс’ (< лац. raicium), гл. Нававейскі, Zapożyczenia, 313.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трэ́ці в разн. знач. тре́тий;
т. раз — в тре́тий раз;
т. сорт — тре́тий сорт;
○ ~цяя асо́ба — юр. тре́тье лицо́;
~цяе сасло́ўе — тре́тье сосло́вие;
◊ праз ~ція ру́кі — из тре́тьих рук;
да ~ціх пе́ўняў — до тре́тьих петухо́в
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пуці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Сорт яблыні, якая дае зялёныя кісла-салодкія яблыкі.
2. Плод гэтай яблыні. [Дзядзька Юстын] частуе мяне яблыкамі — ядранай сакавітай пуцінкай са свайго прысядзібнага саду. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
караме́ль, ‑і, ж.
1. зб. Сорт цвёрдых цукерак, ледзянцовых ці з начынкай, прыгатаваных з цукру і патакі.
2. Палены цукар, які ўжываецца для падфарбоўвання кандытарскіх вырабаў.
3. Падпражаны солад, які ўжываецца для падфарбоўвання піва.
[Фр. caramel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
караце́лька, ‑і, ДМ ‑льцы, Р мн. ‑лек; ж.
1. Сорт морквы з кароткім акруглым коранем.
2. Жарт. Пра кароткія афарыстычныя літаратурныя жанры (выслоўі, эпіграмы і пад.). Мініяцюры, Каламбуры, Карацелькі... Глытаеш, нібы карамелькі! Валасевіч.
[Ад лац. carota — морква.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
муска́т, ‑у, М ‑каце, м.
1. Насенне мускатніку, мускатны арэх.
2. Сорт вінаграду з духмянымі ягадамі. А колькі на рынку пахучае дыні, Інжыру, айвы і мускату мядовага! Арочка.
3. Дэсертнае віно з гэтага вінаграду.
[Фр. muscat, ад лац. muscatus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцягня́к (род. сцегняка́) м.
1. (часть туши) бедро́ ср., ля́жка ж.;
2. (сорт мяса) стегно́ ср.; костре́ц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Мясёнжка ’гатунак хуткаспелай рэдзькі’ (КЭС, лаг.). З польск. размоўнага ⁺miesiączka < jniesiąc ’месяц’. Названа паводле таго, што яна вырастае за месяц. Назва перайшла і на бульбу, параўн. мясёншка ’сорт бульбы’ (Жд. 1). Параўн. таксама мёсячка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)