шырака... (гл. шырока...).
Першая частка складаных слоў; ужыв. замест «шырока...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: шыракагруды, шыракалісты, шыракатвары.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разна... (гл. розна...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «розна...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: разназначны, разнаколерны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сталя... (гл. стале...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «стале...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: сталявар, сталяварскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прарані́ць, ‑раню, ‑роніш, ‑роніць; зак., што (са словамі «гук», «слова» і пад.).
Вымавіць, сказаць. Хлопчык слова не прароніць, Дзеду ў вочы ён глядзіць. Колас. Свядома ці несвядома грозна-ўрачысты правадыр і ўсемагутны шаман прараніў адно слова... па-польску. Брыль. Ліда Пятроўна папрасіла, каб выказваліся. Ніхто не прараніў ні слова. Каваль.
•••
Не прараніць слязы — не заплакаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нат,
Разм. Скарочаная форма слова «нават».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́лька, ‑і, ДМ кальцы; Р мн. калек; ж.
1. Спецыяльна апрацаваная празрыстая папера або тканіна, пры дапамозе якой знімаюцца дакладныя копіі з чарцяжоў і малюнкаў.
2. Копія чарцяжа або малюнка на такім матэрыяле.
3. Слова або выраз, утвораны па ўзору слова або выразу іншай мовы. Слова «аднаасобнік» — калька рускага «единоличник». Слова «самавызначэнне» — калька рускага «самоопределение».
[Фр. calque.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сло́ўца, ‑а, н.
Разм. Памянш.-ласк. да слова (у 1, 3 знач.); трапнае, удалае слова, выраз. Кожнаму з.. [навасёлаў] Колас хацеў зазірнуць у вочы, пачуць ад кожнага хоць адно, але самае дарагое слоўца. Лужанін. Дам я Вам слоўца, братняе слоўца, шчырае слоўца, — не знаю другіх. Купала.
•••
Закінуць (адмовіць) слоўца гл. закінуць.
Моцнае слоўца — тое, што і моцнае слова (гл. слова).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замо́віць, -мо́ўлю, -мо́віш, -мо́віць; -мо́ўлены; зак., каго-што.
1. Пахадайнічаць (за каго-, што-н.).
З. слова.
2. Аказаць уздзеянне замовай.
|| незак. замаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крышталя... (гл. крыштале...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «крыштале...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: крышталяоптыка, крышталяфізіка, крышталяхімія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
анто́нім, -а, мн. -ы, -аў, м.
У мовазнаўстве: слова, процілеглае па знач. іншаму слову, напр.: праўда — хлусня, дабро — зло і пад.
|| прым. антанімі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)