Verbum

дэкламава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; незак., што і без дап.

Выразна чытаць на памяць мастацкія творы. Дэкламаваць вершы. □ Некалькі хвілін Сцяпан Сямёнавіч уважліва прыглядаўся да вучняў, потым падышоў да акна і ціха, але надзвычай выразна пачаў дэкламаваць. Шыловіч.

[Ад лац. declamare.]

здзьмуць, ‑му, ‑меш, ‑ме; зак., што.

Ачысціць ад чаго‑н. струменем паветра, ветру. [Тата] выцер рукавом лоб, здзьмуў капельку поту з носа, абцёр травой касу і пачаў яе вастрыць. Карпюк. // Знесці што‑н. струменем паветра. Вецер здзьмуў паперу.

усе́яцца, усеюся, усеешся, усеецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыцца, запоўніцца вялікай колькасцю чаго‑н. Усеялася неба зорамі.

2. Разм. Кончыць сяўбу, адсеяцца. Вясной, як толькі ўсеяліся, Варанецкі пачаў думаць пра асушэнне балота. Дуброўскі.

цыга́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да цыгары. Цыгарны дым. // Прызначаны для вырабу цыгар і іх захавання. Цыгарны цэх. □ [Шавец] узяў цыгары, пайшоў у свой закутак і там пачаў крышыць іх, змешваць цыгарны тытунь з дробным цыгарэтным. Асіпенка.

міры́ць, міру, мірыш, мірыць; незак., каго-што.

Наладжваць мірныя адносіны паміж кім‑, чым‑н. — Ды кіньце вы, мужчыны! За чужыя коні сварку ўзнялі, — пачаў мірыць .. [сялян] Сцяпан Варанец. Крапіва. Непамяркоўны і крыклівы сам, Комлік, аднак, любіў мірыць другіх. Карпаў.

ко́ўзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і коўзацца (у 1 знач.); слізгаць. Боты коўзалі па размяклых камяках зямлі. Быкаў. // Вадзіць, соўгаць па якой‑н. паверхні. Ляксей, пачуўшы перасцерагальны голас Данькі, пачаў коўзаць па падлозе нагамі. Ермаловіч.

прыця́ць, прытну, прытнеш, прытне; прытнём, прытняце; пр. прыцяў, ‑цяла, ‑цяло; заг. прытні; зак., каго-што.

Заціснуць, прыціснуць. Губы прыцяць. // перан. Затаіць, захаваць. Імкнучыся як-небудзь прыцяць у сабе нядобрыя прадчуванні, Рыбак пад сцяной пачаў прыслухоўвацца да Дзёмчыхі. Быкаў.

сакрэ́тнік, ‑а, м.

1. Род пісьмовага стала з адкідной дошкай і шуфлядкамі для папер.

2. Разм. Чалавек, які выконвае сакрэтнае даручэнне. Казюк пачаў нават страляць. Але сакрэтнікі не паддаліся і паставілі на сваім... Чарот. // Асоба, якая любіць сакрэтнічаць.

[Фр. secrétaire.]

цынкагра́фія, ‑і, ж.

1. Выраб клішэ высокага друку, пры якім капіруюць на цынкавую (або магніевую) пласціну.

2. Прадпрыемства або цэх па вырабу такога клішэ. Я пачаў думаць, як зрабіць загаловак газеты. Цынкаграфіі ж тут няма, не закажаш. Сабаленка.

[Ад слова цынк і грэч. graphō — пішу.]

шалупі́на, ‑ы, ж.

1. Вонкавая мяккая прыродная абалонка (якога‑н. плода, бульбы і пад.); скурка. [Хлопчык] дастаў адну [бульбіну] і пачаў абдзіраць шалупіну... П. Ткачоў.

2. толькі мн. (шалупі́ны, ‑пін). Адходы пасля ачысткі пладоў, бульбы. Збіраць шалупіны на корм свінням.