адляце́цца, ‑ляціцца; зак.
1. Летучы, перамясціцца, аддаліцца на пэўную адлегласць. [Бацька:] — [Каршачок] адляціцца ад нас далёка наперад і сядзе на тэлеграфны слуп. Чорны.
2. Адскочыць, адкінуцца ад моцнага ўдару, штуршка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ружаве́цца, ‑еецца; незак.
Тое, што і ружавець (у 3 знач.). З абодвух бакоў нас віталі маладыя цыбатыя ліпкі, а далей — у мяккіх промнях заходзячага сонца ружавеліся яблыні. Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саха́ціна, ‑ы, ж.
Разм. Мяса сахатага (у 2 знач.). Увечары мы гасцілі ў Толіка. Люда, — гаспадыня, Толікава нявеста, — частавала, нас смачнай вячэрай: юшкай са сцерлядзі і сахацінай. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
талакно́, ‑а, н.
Мука з ачышчанага пражанага аўса. // Страва з такой мукі. [Тарас Тарасавіч] стаў надта набожны. Пасціў сам і нас прымушаў есці параны з соллю боб і талакно. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уно́чы, прысл.
У начны час, ноччу. Нас паліла сонца ўдзень, Халадзіў уночы цень. Бядуля. Вітанне таму, хто ў суровыя годы Не ведаў спакою ні ўдзень, ані ўночы. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлебасо́льства, ‑а, н.
Гатоўнасць і ўменне гасцінна сустрэць і пачаставаць. Хлебам-соллю госця сустракаем, Пі ды еш і будзь у нас, як дома — Хлебасольства наша ўсім вядома. Пысін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нездарма́, прысл.
Разм. Не без падстаў, не без прычыны. Родная Балтыка! Сінь... Маякі... Любяць цябе Нездарма маракі. Жычка. [Шынкевіч:] — Нас выклікаюць у абком. — Ого! — устрапянуўся Каліта.. — Нездарма інструктар абкома сядзеў у нас цэлы тыдзень. Паслядовіч. // З намерам, не так сабе. Гамрэкелі зразумеў, што Саламон толькі прыкідваецца п’яным і што гэтую гулянку ён завёў нездарма. Самуйлёнак. Міхал адчуваў: механік падышоў нездарма, яму карціць пра нешта расказаць, ды не можа асмеліцца. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ненарма́льнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і стан ненармальнага; адхіленне ад нормы.
2. Ненармальная з’ява. [Кісель:] — Дык я пытаюся ў вас, да якога часу ў нас будуць прадаўжацца такія ненармальнасці. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аніхто́, анікога, М ані аб кім; займ.
Разм. Зусім ніхто, ні адзін чалавек. Не, народа майго аніхто не сагне! Панчанка. [Сярго:] Ведайце, што нас Не пераможа ў дружбе аніхто. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пералаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак., каго-што.
Палавіць, злавіць усіх, многіх або ўсё, многае. Пералавіць птушак. □ [Талаш:] — Чаго мы цярпець будзем, навошта спадзявацца? Чакаць, покі нас пераловяць па аднаму. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)