філасо́фскі, -ая, -ае.
1. гл. філасофія.
2. Уласцівы філосафу (у 2 знач.); спакойны, разважлівы, удумлівы.
Філасофскія адносіны да справы.
3. перан. Глыбакадумны, сур’ёзны (разм.).
Рабіць з філасофскім выглядам.
4. У аснову якога пакладзена глыбокая ідэя (кніжн.).
Філасофская паэма.
○
Філасофскі камень — згодна з уяўленнямі сярэдневяковых алхімікаў, фантастычнае цудадзейнае рэчыва, якое можа ператвараць металы ў золата, вылечваць усе хваробы, вяртаць маладосць і г.д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
парале́ль, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. У матэматыцы: прамая, якая не перасякае другую прамую, што ляжыць з ёй у адной плоскасці.
Правесці п.
2. перан. Параўнанне, а таксама з’ява, якая можа параўноўвацца з іншай падобнай з’явай (кніжн.).
Правесці п. паміж чым-н. Канкрэтнасць гістарычных паралелей.
3. Уяўная лінія перасячэння зямной паверхні плоскасцю, паралельнай плоскасці экватара.
Паралелі і мерыдыяны на геаграфічнай карце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раўня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.
1. Станавіцца ў строй па прамой лініі.
Р. ў страі.
2. на каго-што і па кім-чым. Імкнуцца быць падобным да каго-, чаго-н.
Р. на лепшых вучняў.
3. з кім-чым. Параўноўваючы сябе з кім-н., прызнаваць роўным.
З ім ніхто не можа р.
|| наз. раўне́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ру́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. Знаходзіцца ў руху, перамяшчацца.
Войскі рухаліся на захад.
Р. па службе (атрымліваць павышэнне). Справа не рухаецца (стаіць на месцы).
2. Рушыцца з месца, адпраўляцца.
Р. ў дарогу.
3. Варушыцца (у 1 знач.), мяняць становішча цела.
Сядзець, не рухаючыся.
Ногі не рухаюцца (не можа ступіць, ісці хто-н.).
|| прым. ру́хальны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абразу́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; заг. абразум; зак., каго.
Пераканаць, прымусіць абдумацца. А можа яе, братавую, яшчэ можна будзе абразуміць? Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жывапіса́нне, ‑я, н.
Кніжн. Яркае, вобразнае апісанне чаго‑н. Адно жывапісанне дэталей побыту не можа ўжо задаволіць сённяшняга чытача. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., каго.
Прывесці ў замілаванне; расчуліць. [Паэта] можа замілаваць бурштынавая кропля мёду на замурзаным твары хлопчыка. Бярозкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зні́клы, ‑ая, ‑ае.
Які знік, перастаў існаваць, стаў нябачным. Уздыхнуў фурман стары. Можа ўспомніў век пражыты, .. Жыцця зніклыя агні. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашаро́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Абл. Настрашыць, напужаць. [Іван Трафімавіч:] — Вось нашарохаў гэтага прайдоху, то можа меней хоць заглядваць.. [у магазін] будзе. Дайліда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
возмо́жно
1. нареч. магчы́ма, мажлі́ва; (как можно) як мага́, як мо́жна;
возмо́жно лу́чше, скоре́е як мага́ (мо́жна) лепш, хутчэ́й;
2. в знач. вводн. сл. магчы́ма, мажлі́ва; (может быть) мо́жа, мо́жа быць;
3. безл., в знач. сказ. магчы́ма, мажлі́ва; (можно) мо́жна;
возмо́жно ли с ва́ми согласи́ться? ці мо́жна (мажлі́ва) з ва́мі згадзі́цца?;
вполне́ возмо́жно зусі́м магчы́ма (мажлі́ва);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)