трансля́тар, ‑а, м.

Спец. Прамежкавае ўстройства для ўзмацнення, пераўтварэння і перадачы электрасігналаў сувязі, якія нясуць розную інфармацыю (гук, відарыс і пад.). Аўтаматычны транслятар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ц, нескл., н.

1. Дваццаць пятая літара беларускага алфавіта, якая мае назву «цэ». Вялікае Ц.

2. Глухі, пярэднеязычны, змычна-шчылінны, свісцячы зычны гук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ч, нескл., н.

1. Дваццаць шостая літара беларускага алфавіта, якая мае назву «чэ». Малое ч.

2. Глухі, пярэднеязычны, змычна-шчылінны, шыпячы зычны гук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тру-тру ‘гук паляўнічай трубы’ (ваўк., Федар. 4). Гукапераймальнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зу́мкаць, ‑ае; незак.

Разм. Утвараць аднастайныя звінючыя гукі (пра насякомых). Недзе блізка зумкаюць пчолы. С. Александровіч. // Хуткім налётам, рухам утвараць падобны гук. Зумкаюць кулі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чмы́хаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. 3 шумам выпускаць паветра праз ноздры.

2. Смеючыся, плачучы, утвараць гук носам ці губамі.

3. Перарывіста, з шумам выпускаць паветра, пару, адпрацаваны газ.

4. перан. Выражаць незадаволенасць чым-н. (разм.).

|| аднакр. чмы́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. чмы́ханне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чиха́нье чха́нне, -ння ср.;

◊

на вся́кое чиха́нье не наздра́вствуешься посл. на ко́жны чых не наздаро́ўкаешся; на ко́жны гук не адгу́каешся;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Дзы́нкаць, дзвы́нкаць ’бразгаць, брынкаць’ (БРС). Калі гэта не гукапераймальныя ўтварэнні, то можна меркаваць, што гэта запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. dźwięk ’гук’, dźwięczeć ’гучаць’ (параўн. таксама запазычанне з польск. мовы ў ст.-бел. помніках: дзвенкъ ’гук’; гл. Булыка, Запазыч., 94).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

назалізава́ны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад назалізаваць.

2. у знач. прым. Які вымаўляецца з насавым адценнем; насавы (пра гукі). Назалізаваны гук «н».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вараня́чы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які мае адносіны да вароны. Птушанё разяўляла рот і жаласна папісквала, паўтараючы той характэрны гук, які ўласцівы ўсяму варанячаму роду. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)