чын ​1, ‑а і ‑у, м.

1. ‑у. У дарэвалюцыйнай Расіі — званне па табелю аб рангах, якое прысвойвалася дзяржаўным і вайсковым служачым і давала пэўныя саслоўныя правы і перавагі. Чын маёра. Павысіць у чыне. Чын калежскага асэсара. // ‑а. Разм. Пасада або асоба, якая займае пасаду. [Кульгавы:] — Там спіртзавод быў. Мяне на гэты завод і прызначылі старшым. А як жа! Хадзіў, брат, і ў чынах. Чыгрынаў.

2. ‑у. Адпаведны ранг, цывільнае званне ў работнікаў пракуратуры СССР. Чын сапраўднага дзяржаўнага саветніка юстыцыі. // Ступень службовага становішча. Афіцэрскі чын.

•••

Класныя чыны — цывільныя званні, якія прысвойваюцца ў СССР пракурорска-следчым работнікам пракуратуры.

Ніжні чын — салдат у царскай арміі ў адрозненне ад афіцэраў.

Без чыноў — без цырымоній, папросту.

Па чыну — адпаведна званню, пасадзе.

Чын чынам (чынаром); чын па чыну — найлепш; так, як трэба.

чын ​2, ‑у, м.

У Т адз. у спалучэнні з прыметнікам і займеннікам ужываецца ў значэнне спосаб, прыём; гэта спалучэнне адпавядае прыслоўю са значэннем дадзенага прыметніка або займенніка. Карэнным чынам. Пэўным чынам. Належным чынам. □ Чытка рукапісу трылогіі была перапынена самым нечаканым чынам. Лужанін. Муха.. падсунуў галаву пад аптычны прыбор, быццам такім чынам мог закрыцца ад бомбаў і куль. Шамякін. Чалавечак, які ішоў на свет недазволеным медыцынай чынам, нагамі ўперад, аказаўся дзяўчынкай. Грамовіч. // У Т адз. у спалучэнні з некаторымі прыметнікамі і займеннікамі служыць для ўтварэння прыслоўяў і пабочных слоў, значэнне якіх залежыць ад значэння дадзенага прыметніка або займенніка. На плошчы было шмат людзей, галоўным чынам сялян. Гурскі. Алена цалкам далучылася да Максімавых поглядаў на Саўкава партызанства. Такім чынам, усе няяснасці і сумненні, прынесеныя Саўкам, цяпер развеяліся. Колас.

•••

Грэшным чынам (у знач. пабочн.) — трэба прызнацца; на жаль.

Ніякім чынам — ні ў якім разе.

чын ​3, ‑а, м.

Абл. Месца скрыжавання нітак асновы, дзе ходзіць чаўнок; зеў. Маленькі Зміцер ляжаў на печы і паглядаў, як пераменьваюцца чыны ў кроснах, як бегае [чаўнок] і рытмічна пастукваюць набіліцы. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

министе́рство міністэ́рства, -ва ср.;

Министе́рство авиацио́нной промы́шленности Міністэ́рства авіяцы́йнай прамысло́васці;

Министе́рство автомоби́льного и сельскохозя́йственного машинострое́ния Міністэ́рства аўтамабі́льнага і сельскагаспада́рчага машынабудава́ння;

Министе́рство а́томной энерге́тики и промы́шленности Міністэ́рства а́тамнай энерге́тыкі і прамысло́васці;

Министе́рство вне́шних экономи́ческих свя́зей Міністэ́рства зне́шніх эканамі́чных су́вязей;

Министе́рство вну́тренних дел Міністэ́рства ўну́траных спраў;

Министе́рство водохозя́йственного строи́тельства Міністэ́рства водагаспада́рчага будаўні́цтва;

Министе́рство геоло́гии Міністэ́рства геало́гіі;

Министе́рство гражда́нской авиа́ции Міністэ́рства грамадзя́нскай авія́цыі;

Министе́рство здравоохране́ния Міністэ́рства ахо́вы здаро́ўя;

Министе́рство иностра́нных дел Міністэ́рства заме́жных спраў;

Министе́рство культу́ры Міністэ́рства культу́ры;

Министе́рство лесно́й промы́шленности Міністэ́рства лясно́й прамысло́васці;

Министе́рство медици́нской промы́шленности Міністэ́рства медыцы́нскай прамысло́васці;

Министе́рство монта́жных и специа́льных строи́тельных рабо́т Міністэ́рства манта́жных і спецыя́льных будаўні́чых рабо́т;

Министе́рство металлурги́и Міністэ́рства металу́ргіі;

Министе́рство морско́го фло́та Міністэ́рства марско́га фло́ту;

Министе́рство нефтяно́й и га́зовой промы́шленности Міністэ́рства на́фтавай і га́завай прамысло́васці;

Министе́рство оборо́нной промы́шленности Міністэ́рства абаро́ннай прамысло́васці;

Министе́рство оборо́ны Міністэ́рства абаро́ны;

Министе́рство о́бщего машинострое́ния Міністэ́рства агу́льнага машынабудава́ння;

Министе́рство путе́й сообще́ния Міністэ́рства шляхо́ў зно́сін;

Министе́рство радиопромы́шленности Міністэ́рства радыёпрамысло́васці;

Министе́рство ры́бного хозя́йства Міністэ́рства ры́бнай гаспада́ркі;

Министе́рство свя́зи Міністэ́рства су́вязі;

Министе́рство станкострои́тельной и инструмента́льной промы́шленности Міністэ́рства станкабудаўні́чай і інструмента́льнай прамысло́васці;

Министе́рство строи́тельства предприя́тий нефтяно́й и га́зовой промы́шленности Міністэ́рства будаўні́цтва прадпрые́мстваў на́фтавай і га́завай прамысло́васці;

Министе́рство судострои́тельной промы́шленности Міністэ́рства суднабудаўні́чай прамысло́васці;

Министе́рство торго́вли Міністэ́рства га́ндлю;

Министе́рство тра́нспортного строи́тельства Міністэ́рства тра́нспартнага будаўні́цтва;

Министе́рство тяжёлого машинострое́ния Міністэ́рства ця́жкага машынабудава́ння;

Министе́рство у́гольной промы́шленности Міністэ́рства ву́гальнай прамысло́васці;

Министе́рство фина́нсов Міністэ́рства фіна́нсаў;

Министе́рство хими́ческой и нефтя́ной промы́шленности Міністэ́рства хімі́чнай і на́фтавай прамысло́васці;

Министе́рство электро́нной промы́шленности Міністэ́рства электро́ннай прамысло́васці;

Министе́рство электротехни́ческой промы́шленности и приборострое́ния Міністэ́рства электратэхні́чнай прамысло́васці і прыборабудава́ння;

Министе́рство энерге́тики и электрифика́ции Міністэ́рства энерге́тыкі і электрыфіка́цыі;

Министе́рство юсти́ции Міністэ́рства юсты́цыі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)