су́таргавы, -ая, -ае.
1. гл. сутарга.
2. Пра рух: міжвольны і рэзкі, падобны на сутаргі.
Сутаргавыя рухі.
Сутаргава (прысл.) усхліпваць.
3. перан. Хваравіта-неспакойны, ліхаманкавы.
С. шэпт.
|| наз. су́таргавасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ По́шап ’шум’ (Сцяшк. Сл.), пошапак ’шэпт’, пошапкам ’шэптам’ (ТСБМ), ’ціха’ (свісл., Сцяшк. Сл.), укр. пбшепка ’вельмі ціха’. Ад по- (па‑) і шаптаць (гл.), як покрык, посвіст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
напру́жаны, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ў стане напружання.
Напружаныя мускулы.
2. Які патрабуе затраты вялікіх сіл, увагі.
Напружаная праца.
Н. час.
3. перан. Складаны, цяжкі, які патрабуе ўрэгулявання.
Напружаныя міжнародныя адносіны.
4. перан. Які выражае напружанне, ненатуральны.
Н. шэпт.
|| наз. напру́жанасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шэ́пат, ‑у, М ‑наце, м.
Разм. Тое, што і шэпт. Яшчэ гучыць у маім сэрцы Твой шэпат, голас ціхіх мар. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уло́ўны
1. улови́мый;
ле́дзьве ўло́ўны шэпт — едва́ улови́мый шёпот;
2. рыб. уло́вный;
у. год — уло́вный год
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паўшэ́пт, ‑у, М ‑пце, м.
Нягучная гаворка, амаль шэпт. Хутка начальніцкі гнеў улёгся, і тады пачуўся паўшэпт дзядзькі Косці: — Заўтра чакаецца налёт савецкай авіяцыі на вузел... Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заду́шлівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які спірае дыханне, робіць яго цяжкім; удушлівы. За імі [жывымі ценямі] ўслед задушлівы і горкі паўзе куродым... Федзюковіч.
2. Такі, як пры ўдушшы. — Бяры нож! Вунь!.. — пачуў.. [Багдан] задушлівы шэпт Бычыхі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарно́та, ‑ы, ДМ ‑ноце, ж.
Разм. Тое, што і чарната. Быццам чарноты з аслеплае ночы Шэпт гэты ўраз пазрываў, пазнімаў. Чарнушэвіч. Косы дзёрзкія звоняць супраць белае шляхты, супраць царскай чарноты за праўду чырвоных! Летка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дрымо́та, ‑ы, ДМ ‑моце, м.
Санлівасць; паўсон. Стомленасць і ціхі шэпт хвой хіліў да сну, але партызаны сіліліся перамагчы дрымоту. Шчарбатаў. Дрымота, якая агарнула мяне на вольным лясным паветры, перадалася і Галінцы, і неўзабаве мы абедзве моцна заснулі. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стагна́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. стагнаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Ночы цяпер стаялі зорныя .. і да самай раніцы чуліся тут: моцны шэпт, кашаль, стагнанне, божканне. Чорны. Толькі зрэдку на світанні, Як павейваў вецярок, Журба чулася, стагнанне, — Плакаў ссечаны дубок. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)