че́рнядь ж.

1. спец. цёмна-чырво́ная во́хра;

2. прост., см. чернь​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ша́пачка ж.

1. (головной убор) ша́почка;

2. (гриба) шля́пка;

◊ Чырво́ная Ш. — фольк. Кра́сная Ша́почка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чырво́ны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чырво́ны чырво́ная чырво́нае чырво́ныя
Р. чырво́нага чырво́най
чырво́нае		 чырво́нага чырво́ных
Д. чырво́наму чырво́най чырво́наму чырво́ным
В. чырво́ны (неадуш.)
чырво́нага (адуш.)		 чырво́ную чырво́нае чырво́ныя (неадуш.)
чырво́ных (адуш.)
Т. чырво́ным чырво́най
чырво́наю		 чырво́ным чырво́нымі
М. чырво́ным чырво́най чырво́ным чырво́ных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кі́навар, ‑у, м.

1. Мінерал чырвонага колеру розных адценняў; сярністая ртуць.

2. Чырвоная фарба, якую атрымліваюць з сярністай ртуці.

[Грэч. kinnabari.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Не́шка ’чырвоная шурпатая буйная бульба’ (Жд. 2). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

палымне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Ярка гарэць, палаць; знішчацца ў агні.

Хаты палымнелі ў агні.

2. Набываць колер полымя; вылучацца колерам полымя, яркай чырвонай афарбоўкай.

На ўсходзе палымнела зара.

Палымнее чырвоная рабіна (перан.).

3. Пакрывацца румянцам.

Палымнее твар.

4. перан. Быць ахопленым якім-н. моцным пачуццём.

П. сэрцам.

Палымнее агонь помсты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дошка гонару, чырвоная дошка

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

канюшы́на, ‑ы, ж.

Шматгадовая, радзей аднагадовая кармавая травяністая расліна сямейства бабовых з трайчастым лісцем і шарападобнымі кветкамі. Чырвоная канюшына. Белая канюшына. Скасіць канюшыну.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Куманёўка ’хустка’ (Мат. Маг.). Мабыць, да *кумачоўка ад кумач ’чырвоная баваўняная тканіна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыгруката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.

Разм. Прыбыць куды‑н. з грукатам, шумам. Прыгрукатала і стала, як укапаная, чырвоная пажарная машына, запрэжаная парай коней. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)