дыферэнцыя́цыя, ‑і, ж.

Расслаенне, расчляненне чаго‑н. на асобныя разнародныя часткі. Класавая дыферэнцыяцыя. Дыферэнцыяцыя цэн.

[Ад лац. differentia — розніца, адрозненне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нацані́ць, -цаню́, -цэ́ніш, -цэ́ніць; -цэ́нены; зак., што.

Правесці павышэнне цаны (цэн) на што-н.

|| незак. нацэ́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. нацэ́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дараго́ўля, ‑і, ж.

Высокі ўзровень цэн; дарагавізна. Нястача, дарагоўля, голад — усё гэта спрыяла падняццю рабочых на змаганне. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ампліту́да, -ы, ДМ -дзе, ж. (спец.).

Размах вагання, найбольшае адхіленне цела, што хістаецца, ад стану раўнавагі; розніца межаў, паміж якімі змяняецца якая-н. пераменная велічыня.

А. хістання маятніка.

А. гадавой тэмпературы.

А. цэн.

|| прым. ампліту́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прэйскура́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Даведнік цэн па відах і гатунках тавараў. На стале ў Шаманскага і Верамейчыка паявіліся прэйскуранты, альбомы, каталогі новых машын. Дуброўскі.

[Ням. Preiskurant.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цана́, -ы́, мн. цэ́ны і (з ліч. 2, 3, 4) цаны́, цэн, ж.

1. Грашовае выражэнне вартасці тавару; плата.

Зніжэнне цэн.

Ц. праезду аўтобусам.

2. звычайна ў форме Т цано́й (-о́ю), чаго. Ужыв. ў знач.: страціўшы што-н., ахвяраваўшы чым-н., перажыўшы што-н.

Перамагчы цаной вялікіх страт.

Любой цаной дасягнуць мэты.

3. перан. Значэнне, роля чаго-н.

Ц. слова.

○

Адпускная цана — цана, па якой прадаецца прадукцыя.

◊

У цане (разм.) — дорага каштуе; высока цэніцца.

Цаны няма каму-чаму (разм.) — вельмі дарагі, вельмі высокай якасці.

|| прым. цэ́насны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ажыята́ж, ‑у, м.

1. Штучнае, спекулятыўнае павышэнне ці паніжэнне курсу біржавых папер або цэн на тавары ў капіталістычным грамадстве з мэтай атрымання прыбытку.

2. Тое, што і ажытацыя.

[Фр. agiotage.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

і́ндэкс, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Паказальнік, спіс чаго-н.

І. геаграфічных назваў.

І. імён.

2. Лічбавы (або літарны) паказчык чаго-н.

І. прамысловай вытворчасці.

І. аптовых цэн.

3. Умоўнае абазначэнне ў сістэме якой-н. класіфікацыі.

Паштовы і.

|| прым. і́ндэксны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ажыята́ж, -у, м.

1. Павышаны попыт на якія-н. тавары, паслугі, стымуляваны пэўнымі падзеямі (вайна, распродаж і інш.).

2. Стрэсавая сітуацыя на біржы, выкліканая, як правіла, штучна створаным павышэннем ці паніжэннем курсу біржавых папер або цэн з мэтай атрымання прыбытку

|| прым. ажыята́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эскала́цыя, ‑і, ж.

Паступовае павелічэнне, узмацненне, пашырэнне чаго‑н. Эскалацыя вайны. □ [Андрэ:] «Я супраць такога разумення, як «якасць мастацтва». Гэта змяншае яго маштабы і садзейнічае эскалацыі цэн. «ЛіМ». // Нарошчванне ўзбраення імперыялістычнымі дзяржавамі, абвастрэнне міжнародных адносін.

[Ад англ. escalation — паступовае ўзмацненне, павелічэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)