сумбу́рны, -ая, -ае.

Пазбаўлены парадку; блытаны, хаатычны.

Сумбурнае паведамленне.

|| наз. сумбу́рнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бесталко́вы, -ая, -ае.

1. Някемлівы, нездагадлівы.

Б. чалавек.

2. Бязладны, бессістэмны, хаатычны.

Б. адказ вучня.

|| наз. бесталко́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мітуслі́вы, -ая, -ае.

1. Вельмі рухавы, непаседлівы.

Мітуслівыя пчолы.

2. Паспешлівы, хаатычны.

Пачаўся м. рух пасажыраў.

3. Неспакойны.

М. горад.

|| наз. мітуслі́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бязла́дны, -ая, -ае.

1. Пазбаўлены парадку, хаатычны.

Б. натоўп.

2. У якім няма пэўнай сістэмы, паслядоўнасці, рытму; сумбурны.

Бязладная гаворка.

3. Бесталковы, неарганізаваны.

Б. чалавек.

|| наз. бязла́днасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

турбуле́нтны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Хаатычны, віхравы (пра рух часцінак вадкасці або газу). Турбулентнае цячэнне.

[Лац. turbulentus — бязладны, хаатычны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Турбуле́нтны ‘бурлівы, бурны, хаатычны, віхравы (рух часцінак вадкасці, газу)’, турбуле́нцыя ‘віхравы, хаатычны рух часцінак (газу, вадкасці)’ (ТСБМ). Запазычаны з польскай (абодва словы) ці з рускай (турбулентны) мовы, у якія слова прыйшло з англ. ці франц. turbulent ‘тс’; апошнія паходзяць ад лац. turbulentus ‘бурлівы, бязладны, неспакойны’, якое з turbō ‘віхор, вір’, ‘кола’ (Голуб-Ліер, 494; Даза, 732; ЕСУМ, 5, 679).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

беспоря́дочный

1. (хаотический) бязла́дны, хааты́чны;

2. (неаккуратный) неакура́тны, неаха́йны;

3. (об образе жизни) бязла́дны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бесталко́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Някемлівы, няцямлівы, неразумны. Бесталковы гаспадар.

2. Бязладны, хаатычны; бяссэнсны. А думкі, бесталковыя, дзікія думкі заварушыліся ў ім [у Васілю] скора-скора, як снег. Колас. [Дубовік] ішоў дадому з такім адчуваннем, нібы толькі закончыў нейкую бесталковую беганіну. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сумбу́рны, ‑ая, ‑ае.

Пазбаўлены яснасці, паслядоўнасці, парадку; блытаны, хаатычны. Помню, я сказаў, што Дастаеўскі здаецца мне вельмі панурым пісьменнікам, што людзі ў яго хваравітыя, і настрой у творах нездаровы, і стыль нейкі сумбурны — нібы сядзеў і пісаў, пісаў, не вельмі абдумваючы раней. Мележ. // Поўны мітусні, сумятні. Сумбурны дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

таўкатня́, ‑і, ж.

Разм.

1. Хаатычны рух, цісканіна ў натоўпе. А сёння субота, недзе там, у РДК, — танцы, таўкатня падлеткаў каля ўвахода, шыпенне пласцінкі ў рупар. Адамчык. А мне ля касы ў зале вузенькай, Дзе сумятня і таўкатня, Аматары класічнай музыкі Бакі камячылі паўдня. Макаль.

2. Хатнія клопаты; мітусня, сумятня. Волечка займалася дробнай хатняй таўкатнёй. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)