по́пліска, ‑і, ДМ ‑лісцы; Р мн. ‑сак; ж.
Разм. Кій, палка. Не трапіла пад рукі попліскі на дварэ, дык .. [дзядзька] ускочыў у хату і крычыць жонцы: — Давай сякеру! Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нязва́ны, ‑ая, ‑ае.
Які з’явіўся куды‑н. без запрашэння. [Віталія:] — А я падышла — шум, гам. Во, думаю, трапіла няпрошаная, нязваная. Шамякін. Зброю к бою, партызаны! Лезе ў хату госць нязваны. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парушы́на, ‑ы, ж.
Маленькая часцінка чаго‑н.; парушынка. Мікіта Уласавіч стаяў збоку і толькі часта-часта маргаў вейкамі, нібы ў вочы яму трапіла нейкая парушына. Шуцько.
•••
Быць парушынай у воку гл. быць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сухажы́лле, ‑я, н.
Шчыльнае, эластычнае ўтварэнне са злучальнай тканкі, з дапамогай якога шкілетныя мышцы прымацоўваюцца да касцей. Балела .. калена і сухажылле над ім, хоць .. [Сотнікаў] адчуваў, што куля трапіла вышэй, у сцягно. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
осени́ть сов.
1. (покрыть как сенью) ахіну́ць, агарну́ць, акры́ць;
2. перен. асяні́ць, натхні́ць;
его́ осени́ла мысль яму́ тра́піла ду́мка;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Басано́жкі ’род абутку’. У гаворкі слова прыйшло з літаратурнай мовы (гл. Сцяц. Нар., 152), у якую яно трапіла з рус.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рыдыкю́ль ’ручная жаночая сумачка’ (ТСБМ). У беларускую трапіла праз польскую або рускую з фр. ridicule, ням. Ridikül, у якія прыйшло з лац. reticulum.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бікла́га, ‑і, ДМ ‑лазе, ж.
Невялікая драўляная ці металічная пасудзіна для вады. Неадлучны спадарожнік касца — круглая дубовая біклага. Жычка. Хтосьці прынёс на сенажаць біклагу вельмі добрага хлебнага квасу. Чорны. // Невялікая металічная пасудзіна, якая з’яўляецца прадметам салдацкай амуніцыі. Адкуль трапіла салдацкая біклага сюды, на возера? Гамолка. На поясе ў.. [Міколы] віселі біклага і кінжал. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэфензі́ва, ‑ы, ж.
Палітычная паліцыя ў буржуазна-памешчыцкай Польшчы (1918–1939), якая вяла барацьбу з рэвалюцыйным рухам. Пасля гадавога турэмнага зняволення паэт выйшаў на волю. Аднак дэфензіва не пакідае над ім свае апёкі. С. Александровіч. Яшчэ ў 1925 годзе, ноччу з 6 на 7 лістапада, у засценкі дэфензівы трапіла шмат актывістаў камуністычнага і камсамольскага падполля Заходняй Беларусі. Няхай.
[Фр. défensive.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лу́жына, ‑ы, ж.
1. Паглыбленне на паверхні глебы, запоўненае вадой. Імжыў дождж. Там-сям стаялі лужыны. Жычка. У адным месцы Галя паслізнулася, і левая нага яе трапіла ў глыбокую лужыну. Арабей.
2. Вадкасць, разлітая на паверхні чаго‑н. З адзення [трактарыстаў] ля дзвярэй адразу пацякла здаравенная лужына. Даніленка.
•••
Пасадзіць у лужыну гл. пасадзіць.
Сесці ў лужыну гл. сесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)