засто́льны, -ая, -ае.

Які адбываецца за сталом (у час абеду, банкету і пад.).

З. тост.

Застольная песня.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заздаро́ўны, -ая, -ае.

Які выражае пажаданне здароўя, аб’яўляецца ці выпіваецца за чыё-н. здароўе.

Заздароўная песня.

З. тост.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

здра́віца, ‑ы, ж.

Тост за здароўе; кароткая прамова з пажаданнем здароўя. Здравіца ў гонар пераможцаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

урадлі́васць, ‑і, ж.

1. Здольнасць забяспечваць расліны пажыўнымі рэчывамі, даваць ураджай. Адной з істотных уласцівасцей глебы з’яўляецца ўрадлівасць. «Весці». Розныя глебы па ўрадлівасці — розныя нормы высеву. Ермаловіч. Тост за калгасную нашу сям’ю, Ніў залатых урадлівасць; Тост за глыбокую ў полі раллю І за руплівае жніва! Танк.

2. Ураджайнасць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нязме́нна, прысл.

Заўсёды, пастаянна. Я прапаную тост за Час! за Час, працуе што на нас настойліва, сумленна, нястомна і нязменна! Вярцінскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

провозглаша́ть несов.

1. (что — объявлять) абвяшча́ць; (произносить) гавары́ць, каза́ць;

провозглаша́ть респу́блику абвяшча́ць рэспу́бліку;

провозглаша́ть ло́зунги абвяшча́ць ло́зунгі;

провозглаша́ть тост гавары́ць (падыма́ць) тост;

2. (кого, что кем, чем) абвяшча́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праказа́ць, ‑кажу, ‑кажаш, ‑кажа; зак., што.

Тое, што і прагаварыць (у 1 знач.). Надзіва проста Ганна праказала тост. Дубоўка. [Андрэй] зняў шапку і хрыпла праказаў: — Добры вечар! Скрыпка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заздаро́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які выражае пажаданне здароўя, аб’яўляецца або выпіваецца за чыё‑н. здароўе. Заздароўны тост. Заздароўная чарка. // Прызначаны для малітваў за чыё‑н. здароўе. У цэрквах бабулі падавалі на клірас заздароўныя спіскі. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здаро́ўе, -я, н.

1. Правільная, нармальная дзейнасць арганізма.

Берагчы з.

Адбіцца на здароўі.

Стан здароўя.

2. Той або іншы стан арганізма.

Моцнае, слабае з.

Як з.? За ваша з. (зварот да таго, за каго паднімаюць тост). На з. (выраз добрага пажадання ў знач. калі ласка).

|| памянш.ласк. здаро́ўечка, -а, н.

Добрага Вам здароўечка (пажаданне пры развітанні або прывітанне пры сустрэчы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Прыпіва́ць ’перад тым, як выпіць чарку, жадаць здароўя суседу, які будзе піць наступным’ (астрав., Сл. ПЗБ). Укр. припива́ти ’пры частаванні чаркай крыху адпіваць з яе’, польск. przypijać ’чокацца з кім-небудзь’, чэш. připitek ’тост’. Незак. тр. да прыпі́ць < піць (гл.); магчыма, семантычнае запазычанне з польскай мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)