ціву́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (гіст.).

Назва розных службовых асоб у Расіі да 17 ст., а таксама наглядчык за працай сялян у памешчыка ў часы прыгону.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́хадзец, -дца, мн. -дцы, -дцаў, м.

1. Прышэлец, перасяленец з іншай краіны.

В. з Іспаніі.

2. Той, хто перайшоў з аднаго сацыяльнага асяроддзя ў другое.

В. з сялян.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гі́бель, -і, ж.

1. Знішчэнне, разбурэнне, смерць (пры катастрофе, стыхійным бедстве і пад.).

Г. касмічнага карабля.

2. чаго. Незлічонае мноства, вялікая колькасць (разм.).

Летам г. работы ў сялян.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абро́к¹, -у, м. (гіст.).

У час прыгону: натуральны або грашовы падатак, які спаганяўся памешчыкамі з сялян; чынш.

Збіраць а.

|| прым. абро́чны, -ая, -ае.

А. селянін (які плаціць аброк).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раскула́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што (гіст.).

Пазбавіць заможных сялян (кулакоў) зямлі, сродкаў вытворчасці і палітычных правоў.

|| незак. раскула́чваць, -аю, -аеш, -ае; наз. раскула́чванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Со́цкі старое ‘выбарная асоба з сялян, памочнік паліцыі’ (ТСБМ): socki, dziesiacki, dawaj padwodu (Федар. 4). Да сотка (гл.), г. зн. ‘выбарны ад ста сялян’, параўн. сотнік (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыго́н², -у, м.

1. Грамадскі лад, заснаваны на прыгонным праве; прыгонніцтва.

Часы прыгону.

2. Дармавая прымусовая праца сялян на памешчыка ў часы прыгоннага права; паншчына.

Адбываць п.

|| прым. прыго́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фальва́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.

1. У феадальнай Польшчы, Літве, Беларусі і Заходняй Украіне: панская гаспадарка з комплексам будынкаў, заснаваная на паншчыннай працы сялян.

2. Невялікая сядзіба пана, хутар.

|| прым. фальварко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дваро́вы, -ая, -ае.

1. Які адносіцца да хаты, сядзібы, знаходзіцца на двары¹ (у 1 і 2 знач.).

Дваровыя пабудовы.

2. Прыгонны, узяты ў панскі двор для абслугоўвання памешчыка (пра сялян) (гіст.).

Дваровыя людзі.

Флігель для дваровых (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цягло́, -а́, н.

1. У Рускай дзяржаве 15—18 стст.: дзяржаўная павіннасць сялян і пасадскіх людзей.

2. Адзінка абкладання павіннасцямі ў прыгоннай гаспадарцы ў 18—19 стст.

3. зб. Рабочая жывёла для цягі, для перавозкі чаго-н.

|| прым. цяглавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)