макрэ́ц, -раца́ м., вет. мокре́ц

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хітрэ́ц, -раца́ м. хитре́ц, лука́вец, плут

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

макрэ́ц, ‑раца, м.

Мокры лішай на нагах у коней і буйной рагатай жывёлы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчадрэ́ц, -раца́ м., уст. кану́н но́вого го́да

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хітрэ́ц, ‑раца, м.

Хітры чалавек; хітрун. [Колька:] — Калі ж ты іх [алоўкі] купіў? От хітрэц, разам хадзілі і я не бачыў. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчадрэ́ц, -раца́, мн. -рацы́, -рацо́ў, м. і шчадро́ўкі, -ро́вак (разм.).

Даўні звычай адзначаць вечар напярэдадні Новага года, сам гэты вечар і песня, якая спяваецца ў гэты вечар.

|| прым. шчадрэ́цкі, -ая, -ае і шчадро́ўскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нутрэ́ц, ‑раца, м.

1. Анамалія ў развіцці палавых органаў у самцоў жывёлы, якая вядзе да бясплоднасці.

2. Самец жывёлы, які мае гэтую хваробу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчадрэ́ц, ‑раца, м.

Уст. Даўні звычай адзначаць вечар напярэдадні Новага года; сам гэты вечар. Яшчэ зранку на шчадраца — у дзень перад Новым годам — уся сям’я пачынала займацца куццёю. Якімовіч. // Песня, якая спяваецца ў гэты вечар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ра́цыя ’падстава, сэнс, аснова, слушнасць’ (ТСБМ, Нас., ТС), ’прычына, прэтэнзія’ (Нас., Шат.), ра́ца ў выразе без дай рацы ’без прычыны, адвольна’ (Шат.), ст.-бел. рация ’аргумент, довад’ (Ст.-бел. лексікон). Праз польск. racja ’тс’, што з лац. ratiō ’разлічаная пазіцыя; доказ, довад, меркаванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 192).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ра́цэя ’святочная віншавальная прамова, арацыя’ (валож., Жыв. сл.), ра́цыя ’тс’ (Нас.), ра́ца ’пажаданне (у валачобнікаў)’ (Стан.), ст.-бел. орация, орацея ’ўрачыстая прамова’. Параўн. укр. ра́ція ’тс’, рус. дыял. раце́я ’павучальная прамова’. Запазычана праз ст.-польск. oracyja з лац. ōrātio ’прамова, красамоўства, дар слова’ (Булыка, Лекс. запазыч., 162; Фасмер, 3, 450).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)