плю́ндрыць

‘рабаваць, раскрадаць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. плю́ндру плю́ндрым
2-я ас. плю́ндрыш плю́ндрыце
3-я ас. плю́ндрыць плю́ндраць
Прошлы час
м. плю́ндрыў плю́ндрылі
ж. плю́ндрыла
н. плю́ндрыла
Загадны лад
2-я ас. плю́ндры плю́ндрыце
Дзеепрыслоўе
цяп. час плю́ндрачы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзярба́ніць

‘іграць на чым-небудзь; раскрадаць што-небудзь, атрымліваць грошы праз шантаж; дзяліць здабычу’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. дзярба́ню дзярба́нім
2-я ас. дзярба́ніш дзярба́ніце
3-я ас. дзярба́ніць дзярба́няць
Прошлы час
м. дзярба́ніў дзярба́нілі
ж. дзярба́ніла
н. дзярба́ніла
Загадны лад
2-я ас. дзярба́нь дзярба́ньце
Дзеепрыслоўе
цяп. час дзярба́нячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

красці, раскрадаць, абкрадаць; цягаць, цягнуць, абіраць, зносіць (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Лама́ць, ломаць, ламаці ’ламаць, крышыць’, ’нявечыць, калечыць’, ’здабываць, разломваючы чым-небудзь’, ’даводзіць да непрыгоднасці, псаваць разбураючы’, ’аб тупым, працяглым болю ў касцях’, ’разбураць, знішчаць старое, аджыўшае’ (ТСБМ, Сцяшк., Яруш., Сл. паўн.-зах.), ’церці лён, каноплі’ (Сл. паўн.-зах., Сцяшк., Інстр. 1), ’раўняць поле’ (Жд. 2), ’баранаваць упоперак пластоў’ (Дэмб. 2), ламаць шапку ’перагінаць, надломліваючы салому ў снопе каля перавясла’ (Сл. паўн.-зах.), ламаць борць ’раскрадаць мёд дзікіх пчол’ (Анох.), ’араць цаліну’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. ламати, ломати, рус. ломать, польск. łamać, н.-луж. łamaś, в.-луж. łamać, чэш. lámati, славац. lamať, lamac, славен. lȃmati, lómiti, серб.-харв. ла́мати (< ло̀мити), ст.-слав. (прѣ)ламати. Прасл. lamati — ітэратыў да lomiti > ламіць (гл.). Аб ст.-слав. і ст.-рус. ла‑//ло‑ гл. Аткупшчыкоў, Из истории, 245. Сюды ж ламацца ’патрабаваць злучку (аб карове)’ (Касп.) — семантычны перанос з ламацца. Гл. лом.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)