мячэ́ўнік, ‑у, м.
Абл. Рагоз. Нешырокі пакручасты ручай, скрозь парослы трыснягом і такім магутным мячэўнікам, што скрозь яго, здавалася, без касы і не пройдзеш. Шашкоў. Між купкамі хмызнякоў яшчэ шмат асталося глыбокіх вокнаў-балачын, якія блішчалі чорнай вадою пад зелянінай мячэўніку і кугі. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плясню́х ’рагоз. Typha latitolia L.’ (нясвіж., ЛА, 1). Да плясні (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сці́на ’рагоз, Typha latifolia L.’, ’катах рагозу’ (ашм., ЛА, 1). Да трысціна (гл.) з адсячэннем пачатковага складу.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кіюха́ ’рагоз і насенная шышка рагозу’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. кіёўках (гл.). Аб суфіксальным тыпе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 124.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пухо́ўка 1, ‑і, ДМ ‑хоўцы; Р мн. ‑ховак; ж.
1. Пучок мяккіх, пушыстых валокнаў, які ужываецца для пудрання.
2. Разм. Пуховая шапка. А я глядзеў на яе — знізу ўверх — на маленькія спартыўныя бацінкі,.. на румяны, атулены белай пухоўкай, твар... Брыль.
пухо́ўка 2, ‑і, ДМ ‑хоўцы; Р мн. ‑ховак; ж.
1. Тое, што і рагоз.
2. Тое, што і порхаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Кардо́ўнік ’аер’ (Касп., Мат. Маг.), ’рагоз, пухоўка шыракалістая, Typha latifolia Г (Кіс.), ’плюшч галінасты, Sparganium ramosum Hads’ (Кіс.). Магчыма, ад лац. carduus ’чартапалох’ (назва калючай расліны).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мя́ндры ’рагоз шырокалісты, Typha latifolia L.’ (Сл. ПЗБ). Балтызм. Параўн. літ. mėndrė, nendrė ’чарот’ (Грынавяцкене, там жа, 3, 101 і Liet. term., 183), лат. maldri ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Камы́ш 1 ’рагоз., Typha’ (даўг., Сл. паўн.-зах.) перанесена інфарматарам з рус. камыш, параўн. прыклад у запісе (Сл. паўн.-зах., 2, 392).
◎ Камы́ш 2 ’запечак’ (маст., Сл. паўн.-зах.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пухо́ўка ’рагоз, катах рагозу’ (Нас.; дзісн., Жыв. сл.; Кіс.; Гарэц.), ’порхаўка’ (Нас., Бяльк.). Да пуховы 1, параўн. пухо́ўка ’пуховая падушка’ (Нас.), сюды ж, відаць, і пухо́ўка ’гатунак яблыкаў’: пухоўкі растуць вялікія (Янк. 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Мякі́шнік, мʼякішнік ’балотная расліна з доўгімі вузкімі лістамі (падобная да рагозы)’ (ТС), рус. кур. мякишь ’гарлянка, Ajuga L.’, чэш. mekoun, mekula ’мяккавалоснік вадзяны, Malachium aquaticum Fries’, балг. мекиш ’рагоз, Typha latifolia’. Усе ўзыходзяць да прыметніка мяккКпрасл. mękb‑kb (гл.). Аб суфіксе -нік гл. Сцяцко, Афікс. наз., 118.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)