крепостно́йI ист.;
1. сущ. прыго́нны, -ннага м.;
2. прил. прыго́нны;
крепостно́й крестья́нин прыго́нны селяні́н;
крепостно́е пра́во прыго́ннае пра́ва; прыго́н, па́ншчына;
крепостно́е состоя́ние прыго́нны стан;
крепостно́й укла́д прыго́нны ўклад;
крепостно́й труд прыго́нная пра́ца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вольнаадпу́шчанік, ‑а, м.
Гіст. Раб або прыгонны, адпушчаны на волю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
андына́рнік, ‑а, м.
Прыгонны селянін, які атрымліваў ад памешчыка андынарыю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абро́чнік, ‑а, м.
Гіст. Прыгонны селянін, які знаходзіўся на аброку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
серв, ‑а, м.
У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — прыгонны селянін, які знаходзіцца ў асабістай залежнасці ад феадала.
[Фр. serf ад лац. servus — раб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дваро́вы, -ая, -ае.
1. Які адносіцца да хаты, сядзібы, знаходзіцца на двары¹ (у 1 і 2 знач.).
Дваровыя пабудовы.
2. Прыгонны, узяты ў панскі двор для абслугоўвання памешчыка (пра сялян) (гіст.).
Дваровыя людзі.
Флігель для дваровых (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адпускна́я, ‑ой (‑ое), ж.
Дакумент аб водпуску. Праверыць адпускную. // Дакумент, паводле якога за паншчынай прыгонны адпускаўся на волю; вольная. Атрымаць адпускную.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хало́п, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У Старажытнай Русі: паднявольная асоба, пазбаўленая асабістай свабоды.
2. У прыгоннай Расіі: прыгонны, залежны селянін, слуга.
3. перан. Пра чалавека, які рабалепствуе, падхалімнічае перад кім-н.; халуй.
|| ж. хало́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак.
|| прым. хало́пскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ме́сячнік 1, ‑а, м.
Месячны адрэзак часу, прызначаны для правядзення якога‑н. грамадскага мерапрыемства. Месячны дзіцячай кнігі.
ме́сячнік 2, ‑а, м.
Гіст. Прыгонны селянін, які атрымліваў месячыну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ізго́й, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Старажытнарускі сацыяльны тэрмін, якім абазначалі чалавека, што страціў сувязь са сваёй сацыяльнай групай, напр., прыгонны селянін, які выкупіўся на волю, купец, які збяднеў, згалеў.
2. перан. Чалавек, якога ігнаруюць або праследуюць, які страціў сваё становішча ў грамадстве, адшчапенец.
Праз сваю фанабэрыстасць хлопец хутка зрабіўся сапраўдным ізгоем сярод моладзі.
|| прым. ізго́йскі, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)