падзыва́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. падзываць — падазваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

такава́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ку́е; незак.

Пра некаторых птушак: своеасаблівымі рухамі і крыкам падзываць самку.

Цецерукі такуюць вясной.

|| наз. такава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Клікаць, зваць, падзываць. —

Мама!

Ідзі, — гукае дачка.

2. Гучна гаварыць, крычаць.

|| аднакр. гукну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. гука́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падгу́кваць

‘клікаць, падзываць каго-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. падгу́кваю падгу́кваем
2-я ас. падгу́кваеш падгу́кваеце
3-я ас. падгу́квае падгу́кваюць
Прошлы час
м. падгу́кваў падгу́квалі
ж. падгу́квала
н. падгу́квала
Загадны лад
2-я ас. падгу́квай падгу́квайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час падгу́кваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пама́ньваць

‘падзываць да сябе знакам, поглядам каго-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пама́ньваю пама́ньваем
2-я ас. пама́ньваеш пама́ньваеце
3-я ас. пама́ньвае пама́ньваюць
Прошлы час
м. пама́ньваў пама́ньвалі
ж. пама́ньвала
н. пама́ньвала
Загадны лад
2-я ас. пама́ньвай пама́ньвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пама́ньваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ва́біць, -блю, -біш, -біць; незак., каго.

1. Захапляючы, зачароўваючы сваім выглядам, прыцягваць да сябе.

Поўдзень вабіць сваёй прыродай.

2. Падзываць птушак, звяроў, падрабляючы іх голас.

В. свістам птушак.

|| зак. пава́біць, -блю, -біш, -біць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ківа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што. Рухаць з боку ў бок або зверху ўніз; хістаць.

К. слупок.

2. чым. Утвараць хістальныя рухі чым-н.

Сосны ківаюць верхавінамі.

К. нагой.

3. Лёгкім нахілам галавы выказваць знак прывітання, адабрэння і пад.

4. Рухам галавы, пальца падзываць каго-н. да сябе, падаваць якія-н. знакі.

◊

Нечага (няма чаго) на бога ківаць (разм.) — не варта апраўдвацца, звальваць віну на іншых.

|| аднакр. кіўну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. ківа́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Псе-псе-псе, псе́йко‑псе́йко ’падзыўныя словы для каровы’ (Янк. 2; ст.-дар., Жыв. НС), ласк. псе́йка ’кароўка’ (парыц., Некр.; Янк. 2; петрык., Жыв. сл.), псё‑псё ’падзыўныя словы для каня’ (Нас.), псёйка, псе‑псе! ’падзыўныя словы для каровы’ (парыц., Некр.; ганц., ДАБМ; ТС), псе́йкаць ’падзываць карову’ (Янк. 2), сюды ж псюх‑псюх‑псюх ’падзыўныя словы для кароў’ (паст., ДАБМ). Гукапераймальныя словы няяснага паходжання. Звяртае на сябе ўвагу падабенства да “яцвяжскага” pesi ’быдла’, якое Зінкявічус (Балто-слав. этнояз. отнош., 20) параўноўвае з літ. pẽkus, ст.-прус. pecku ’жывёла’ ст.-інд. páśu і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крича́ть несов.

1. крыча́ць;

2. (подзывать) гука́ць, клі́каць, зваць, падзыва́ць;

◊

крича́ть во всё го́рло крыча́ць на ўсё го́рла;

не свои́м го́лосом крича́ть крыча́ць не сваі́м го́ласам;

крича́ть дурны́м го́лосом (благи́м ма́том) крыча́ць не́мым го́ласам;

хоть карау́л кричи́ хоць гвалт крычы́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ва́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., каго.

1. Захапляючы, зачароўваючы сваім выглядам, прыцягваць да сябе. [Лабановіча] наогул захапляла і вабіла жыццё з прынаднымі малюнкамі і таемнымі чарамі. Колас. Я Чорнае мора зялёным назваў бы, калі ўтаймуецца бура і шторм. Сюды мяне змалку і клікаў і вабіў бязмежны, жывы і нястрымны прастор. Грахоўскі. / у безас. ужыв. Хоць не было спякоты, але так і вабіла пад засень дрэў. Шахавец. // Выклікаць цікавасць да сябе, прыхільнасць, сімпатыю. Шырокая барада [Тодара].., яго манера гаварыць проста, зразумела і ясна, — усё гэта вабіла да яго. Нікановіч. Даша належала да ліку тых жанчын, хараство якіх не кідаецца рэзка ў вочы, а вабіць, захапляе, грэе. Васілевіч.

2. Падзываць птушак або звяроў, падрабляючы іх голас. [Піліпоўскі] жартаваў, высвістваў маршы, вабіў свістам з прыдарожных хмызнякоў птушак. Чорны. Там у таямнічыя Ночы ля дубоў Нашы паляўнічыя Вабілі ваўкоў. Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)