тру́фель, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Клубнепадобны падземны грыб, які выкарыстоўваецца ў якасці прыправы да страў.
2. Гатунак шакаладных цукерак, якія сваёй формай падобныя на гэты грыб.
|| прым. тру́фельны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стэ́ндэр, ‑а, м.
Металічная палонка, прыладжаная на падземны водаправодны кран, якая служыць для перадачы вады ў пажарны рукаў.
[Англ. stander.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падко́п, -у, м.
1. гл. падкапацца, падкапаць.
2. мн. -ы, -аў. Падземны ход.
Пад падлогай быў п.
3. мн. -ы, -аў, перан. Інтрыгі з мэтай нашкодзіць каму-н. (разм.).
Рабіць п. пад каго-н.
|| прым. падко́пны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
камуфле́т, -у, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Падземны выбух міны для разбурэння падземных збудаванняў праціўніка або разрыў артылерыйскага снарада без утварэння варонкі (спец.).
2. перан. Нечаканая непрыемнасць, няўдача (уст., жарт.).
|| прым. камуфле́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Сутарэ́нне ’памяшканне пад першым паверхам будынка, ніжэй узроўню зямлі; падзямелле’ (ТСБМ), ’склеп, лёх’ (Некр. і Байк.). Ад польск. suterena ’(жылы) падвал’, suteryna ’тс’, якія запазычаны з франц. souterrain ’падземны; падзямелле; падземны ход’ ад лац. subterraneus, якое складзена з sub‑ ’пад’ і terra ’зямля’ (SWO, 714; Голуб-Ліер, 459). Канец зменены пад уплывам блізкага па значэнню скляпенне, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ні́кель. Запазычана праз ням. Nickel са швед. kopparnickel, nickel ад імя ўласнага Nikolaus, першапачаткова ’гном, падземны дух’ (Фасмер, 3, 74).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
надзе́мны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца над паверхняй зямлі або на паверхні зямлі; проціл. падземны. Надземныя збудаванні. □ Вецер гнаў з-пад мора цёмныя, рэдкія воблакі, кружыў іх і раскідваў у надземных прасторах. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тру́фель, ‑я, м.
1. Клубнепадобны падземны грыб, які не расчляняецца на шапачку і ножку; выкарыстоўваецца як прыправа да стравы.
2. толькі мн. (тру́фелі, ‑яў). Назва шакаладных цукерак, якія сваёй формай падобны на гэты грыб.
[Ням. Trüffel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клаа́ка, -і, ДМ клаа́цы, мн. -і, клаа́к, ж.
1. Падземны канал для сцёку нечыстот.
2. перан. Пра амаральнае, разбэшчанае асяроддзе (кніжн.).
3. Вывадная адтуліна, агульная для кішэчніка і мочапалавых органаў (у земнаводных, паўзуноў, птушак, некаторых рыб і аднапраходных млекакормячых; спец.).
|| прым. клаака́льны, -ая, -ае (да 3 знач.) і клаа́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
штрэк, ‑а, м.
Спец. Гарызантальная падземная горная выпрацоўка, накіраваная па лініі пласта карыснага выкапня і не мае прамога выхаду на паверхню. Транспарцёры падвозяць здабытую соль з бакавых штрэкаў на падземны руднічны двор і паднімаюць на паверхню. В. Вольскі.
[Ад ням. Strecke.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)