Лоні ’летась, у мінулым годзе’ (Сцяшк., Бел. арх.; беласт., Сл. ПЗБ), саколк. лонскі ’мінулагодні’ (Карскі, Труды, 252) — відавочна, запазычанне з польск. мовы. Больш падрабязна гл. ланей. Аб суфіксальным ‑н‑ гл. Н. Перміна (Межвуз. науч. конф., посвящ. 50‑летию образования СССР, Томск, 1972, 141–145).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

утварэ́нне ср., в разн. знач. образова́ние;

у. дзяржа́вы — образова́ние госуда́рства;

у. го́рных паро́д — образова́ние го́рных поро́д;

тлу́шчавыя ўтварэ́нні пад ску́рай — жировы́е образова́ния под ко́жей

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

областно́й в разн. знач. абласны́;

областно́й центр абласны́ цэнтр;

областна́я газе́та абласна́я газе́та;

областно́й суд абласны́ суд;

областно́й отде́л наро́дного образова́ния абласны́ аддзе́л наро́днай адука́цыі;

областно́е сло́во абласно́е сло́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

образова́ниеI ср.

1. (создание) утварэ́нне, -ння ср., стварэ́нне, -ння ср.; (составление) склада́нне, -ння ср.;

образова́ние госуда́рства утварэ́нне (стварэ́нне) дзяржа́вы;

образова́ние го́рных поро́д утварэ́нне го́рных паро́д;

2. (формирование) фармірава́нне, -ння ср.; стварэ́нне, -ння ср.; (организация) арганіза́цыя, -цыі ж.; (основание) заснава́нне, -ння ср.; см. образова́тьI;

3. (результат действия) утварэ́нне, -ння ср.;

жировы́е образова́ния физиол., мед. тлу́шчавыя ўтварэ́нні.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

систе́ма в разн. знач. сістэ́ма, -мы ж.;

привести́ что́-л. в систе́му прыве́сці што-не́будзь у сістэ́му;

систе́ма опла́ты сістэ́ма апла́ты;

избира́тельная систе́ма вы́барчая сістэ́ма;

де́нежная систе́ма грашо́вая сістэ́ма;

травопо́льная систе́ма земледе́лия травапо́льная сістэ́ма земляро́бства;

речна́я систе́ма рачна́я сістэ́ма;

не́рвная систе́ма нерво́вая сістэ́ма;

со́лнечная систе́ма со́нечная сістэ́ма;

филосо́фская систе́ма філасо́фская сістэ́ма;

систе́ма взгля́дов сістэ́ма по́глядаў;

систе́ма сма́зки сістэ́ма зма́зкі;

маши́на но́вой систе́мы машы́на но́вай сістэ́мы;

рабо́тать в систе́ме наро́дного образова́ния працава́ць у сістэ́ме наро́днай адука́цыі;

диспе́рсная систе́ма дыспе́рсная сістэ́ма;

периоди́ческая систе́ма элеме́нтов хим. перыяды́чная сістэ́ма элеме́нтаў;

втора́я сигна́льная систе́ма друга́я сігна́льная сістэ́ма;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

к, ко предлог с дат. в разн. знач. да (каго, чаго);

подойти́ к столу́ падысці́ да стала́;

зайти́ к това́рищу зайсці́ да тава́рыша;

любо́вь к ро́дине любо́ў да радзі́мы;

вперёд, к но́вым побе́дам! упе́рад, да но́вых перамо́г!;

во́ля к труду́ во́ля да пра́цы;

прислу́шиваться к слова́м прыслухо́ўвацца да слоў;

обрати́ться к аудито́рии звярну́цца да аўдыто́рыі;

подгото́виться к убо́рке урожа́я падрыхтава́цца да ўбо́ркі ўраджа́ю;

к пяти́ приба́вить четы́ре да пяці́ дада́ць чаты́ры;

присоедини́ться к большинству́ далучы́цца да бо́льшасці;

к вопро́су о происхожде́нии языка́ да пыта́ння аб пахо́джанні мо́вы; кроме того, иногда переводится также иными предлогами или конструкциями без предлогов, в частности: а) (для выражения направленности действия к временному пределу в значении: около) пад (што); (в значении: точно к такому-то часу) к (чаму); пад (што);

к ве́черу ве́тер ути́х пад ве́чар ве́цер заці́х;

к утру́ положе́ние измени́лось пад ра́ніцу стано́вішча змяні́лася;

быть к десяти́ часа́м быць к дзесяці́ гадзі́нам;

успе́ть к обе́ду паспе́ць к абе́ду (да абе́ду);

к годовщи́не Октября́ да гадаві́ны Кастры́чніка;

к тысячеле́тию со дня образова́ния да тысячаго́ддзя з дня ўтварэ́ння; б) (для указания на назначение, соответствие и т. п.) на (што);

оде́жда к пра́зднику адзе́нне на свя́та;

пригото́вить к за́втраку прыгатава́ць на сне́данне;

к нача́лу го́да на пача́так го́да (к пача́тку го́да);

к сча́стью на шча́сце;

к моему́ стыду́ на мой со́рам;

немно́го к восто́ку крыху́ на ўсход;

к за́паду на за́хад; в) (в бранных выражениях) к (чаму);

к чёрту к чо́рту.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)