караву́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Разм. Памяшканне для каравула або для вартаўніка. Калі Зося і Цімошка прыбеглі ў рэўком, яны там ужо нікога не знайшлі. Збеглі ўніз, у каравулку. І там нікога. Хомчанка. Побач, адзінока мясцілася атынкаваная будка-каравулка. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нікагу́сенькі, займ.
Разм. Узмацняльная форма да нікога. Мы крочылі па пясчаным раздоллі і нікагусенькі не баяліся! Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акрамя́ предлог с род. кро́ме;
у ха́це ніко́га не было́, а. ба́бкі — в избе́ никого́ не́ было, кро́ме ба́бушки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ніхто́, ніко́га, ніко́му, ніко́га, нікі́м, ні аб кім, займ. адмоўны.
1. Ні адзін чалавек. Стаў клікаць Дубяга бацькоў і сям’ю. Кругом абышоў ён сялібу сваю. Ніхто не азваўся. Танк. Жыў некалі адзін пан, ды такі злосны, што бяда: ніхто не мог яму дагадзіць. Якімовіч. [Пятрусь] нікому не скардзіўся, ні на кога не наракаў і ні з кім не хацелася яму гаварыць. Крапіва. // у знач. вык. Ні адной душы. Радзівон Ксенафонтавіч застаецца адзін. Нікога побач. Шыловіч. [Мікуць:] — Дождж сабе ідзе, а я склею адзін... Нікога нідзе. Чорны.
2. у знач. наз. ніхто́, толькі ў Н і Т, м. і ж. Пра чалавека, які не мае ніякага дачынення да каго‑н. Хто ён табе? — Ніхто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акрамя́, прыназ. з Р.
1. За выключэннем, не лічачы каго-, што-н.; апрача.
На рэчцы, а. жанчын, нікога не было.
2. У дадатак да каго-, чаго-н.; больш каго-, чаго-н.
А. дарослых у зале было многа дзяцей.
◊
Акрамя таго, у знач. пабочн. сл. — да таго ж.
Акрамя таго, нам трэба было наведаць хворага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сы́чаны, ‑ая, ‑ае.
Падсалоджаны мёдам, настоены на мёдзе. [Георгій:] Дома нікога няма, але я сам ведаю, дзе стаіць мёд сычаны. Клімковіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадрама́ць, ‑драмлю, ‑дрэмлеш, ‑дрэмле; зак.
Драмаць некаторы час. Каб нікога не будзіць, .. [Міхал] лёг у адрынцы, прадрамаў на канюшыне да ранку. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ніхто́ (род., вин. ніко́га, дат. ніко́му, твор. нікі́м, предл. ні аб кі́м) мест. отриц. никто́;
н. не ве́даў — никто́ не знал;
ніко́га не было́ — никого́ не́ было;
ніко́му не вядо́мы — никому́ не изве́стный;
ні з кім не сустрака́ўся — ни с кем не встреча́лся;
н. і́ншы — никто́ ино́й (друго́й)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
никто́ мест. ніхто́ (род., вин. ніко́га, дат. ніко́му, твор. нікі́м, пред. ні аб кім);
никто́ ино́й (друго́й) ніхто́ і́ншы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
матацыклі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Той, хто кіруе матацыклам, ездзіць на матацыкле. Убачыўшы, што матацыклістаў толькі двое і за імі больш нікога не відаць, хлопцы пасмялелі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)