штоно́ч і штоно́чы, прысл.

Кожную ноч; кожнай ноччу.

Мучыцца ад бяссонніцы ш.

Ш. станавілася святлей: надыходзілі белыя ночы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наду́мацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

1. Вырашыць зрабіць што-н.

Надумаліся паехаць на Нарач.

2. Многа падумаць.

Як надумаешся, дык заснуць не можаш ноччу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

начле́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Чалавек, які часова начуе дзе-н.

2. Той, хто пасе коней ноччу.

|| ж. начле́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

начле́г, -у, Ме́зе, м.

1. Начны адпачынак, а таксама месца для начнога сну, адпачынку.

Спыніцца на н.

2. Пасьба коней ноччу.

|| прым. начле́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

начны́, -а́я, -о́е.

1. гл. ноч.

2. Такі, які бывае ноччу

Начная праца.

Н. цягнік.

3. Такі, актыўнасць якога прыпадае на ноч (аб некаторых жывёлах, насякомых, раслінах).

Начная птушка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распу́снік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто вядзе распуснае жыццё.

2. Свавольнік (разм.).

Мінулай ноччу нейкі р. патаптаў грады.

|| ж. распу́сніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. распу́сніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

се́дала, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Жэрдка або некалькі жэрдак у куратніку, на якія садзяцца ноччу куры; курасадня.

2. перан. Месца, дзе чалавек пражыў многа гадоў; абжыты куток.

Пакінуць роднае с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Но́чыноччу’ (чэрв., Нар. лекс.; Сл. ПЗБ), но́ччы ’тс’ (віл., Сл. ЦРБ). Паводле Карскага (2–3, 76), сеннен. но́ччи < п!!!і‑ ій < пбіій (гл. ноччу, ноч), параўн. таксама ноччы і ноччу (Бяльк.), рус. дыял. ночи ’тс’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

начні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Няяркая лямпачка, якая запальваецца нанач.

2. Чалавек, які працуе ноччу або доўга не кладзецца спаць (разм.).

|| памянш.-ласк. начнічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (да 1 знач.; разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свісто́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.

1. Прыстасаванне, пры дапамозе якога ўтвараецца свіст.

Зрабіць с.

Міліцэйскі с.

2. Свіст, які ўтвараецца пры дапамозе такога прыстасавання.

Ноччу раздаўся трывожны с.

|| прым. свістко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)