абрусе́лы, ‑ая, ‑ае.

Які зрабіўся рускім па мове, звычаях і пад. Абруселы немец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зачха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Пачаць часта чхаць. Горкі пыл, якога ён наглытаўся, непрыемна пяршыў у горле, і немец зачхаўся. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

не́мцы, ‑аў; адз. немец, ‑мца, м.; немка, ‑і, ДМ ‑мцы; мн. немкі, ‑мак; ж.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Германіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Нямчу́р ’маламоўны; немец’ (Сцяц.), ’маўклівы або нямы чалавек’ (Сл. ЦРБ, Сцяшк. Сл.; міёр., З нар. сл.; Крыў., Дзіс.), немчур ’маўчун’ (Мат. Гом.), Экспрэсіўнае ўтварэнне з суфіксам ‑ур ад нямко ’нямы чалавек’ ці немец (гл.), параўн. немцура экспр. ’немцы’, немчурикі ’тс’ (ТС). Параўн. аналагічнае экспрэсіўнае ўтварэнне славен. nemčur ’германафіл’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ме́мка ’варшаўка — гатунак бульбы’ (Янк. 1). Відаць, з немка < польск. niemka, параўн. польск. прудн. mʼymʼec ’немец’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ха́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Цяжка дыхаць разяўленым ротам, звычайна задыхаўшыся. З усімі шчырэў і палонны немец, Густа мох накладаў І часта хакаў. Барадулін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пракарта́віць, ‑таўлю, ‑тавіш, ‑тавіць; зак., што і без дап.

Сказаць што‑н., картавячы, неразборліва, невыразна. Высокі немец нешта незадаволена пракартавіў, і следчы падышоў да жанчыны. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарапа́шнік, ‑а, м.

Разм. Бядняк, гаротнік. — Так, — згадзіўся дзед Талаш, — ..Пан ёсць пан, а наш брат просты чалавек, гарапашнік — ён сваю мае думку і свой інтарэс, паляк ён ці немец. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзю́бнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

1. Аднакр. да дзюбаць.

2. Разм. Выпіць віна, гарэлкі і пад. Наслухаўся, відаць, немец .. навін і з радасці, што хутка паедзе дамоў, дзюбнуў шнапсу. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўзіра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Узірацца некаторы час. Немец, аднак, не варушыўся, яшчэ трохі паўзіраўся ў байца і затым тузануўся з ламачча. Быкаў. Лабановіч паўзіраўся пільней — так: гэта Янка Тукала! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)