◎ Начвоґаць, начвіг̌аць ’насцябаць, нахвастаць’ (ТС). Да чвогаць ’сцябаць, біць пугай’ (гл.), відаць, гукапераймальнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́марскацца ’выпрацавацца, затраціць многа сілы і мець патрэбу неадкладна папоўніць сілы’ (Янк. I). Янкоўскі (I, 55) параўноўвае з чэш. mrskati ’біць, сцябаць’. Але, відаць, канкрэтнай крыніцай бел. слова з’яўляецца польск. wymerskać ’выбіць, насцябаць’. Аб апошнім гл. Брукнер, 323 і наст.; Махэк₂, 380.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
насячы́ і насе́кчы, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; насе́к, -кла; насячы́; -се́чаны; зак.
1. што. Пакрыць паверхню чаго-н. насечкамі, надрэзамі (спец.).
Н. напільнік.
2. чаго. Ссячы нейкую колькасць чаго-н.
Н. яловых лапак.
3. чаго. Дробна скрышыць.
Н. буракоў.
4. каго-што. Нахвастаць, насцябаць (разм.).
Н. крапівою ногі.
|| незак. насяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. насяка́нне, -я, н. (да 1—3 знач.) і насе́чка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
насячы́ і насе́кчы, ‑сяку, ‑сячэш, ‑сячэ; ‑сячом, ‑сечаце, ‑сякуць; пр. насек, ‑кла; зак. насячы; зак.
1. што. Пакрыць паверхню чаго‑н. насечкамі, надрэзамі. Насячы напільнік.
2. чаго. Ссячы нейкую колькасць чаго‑н. Насячы ў лесе жэрдак. □ Правальваючыся па пояс у снег, я пасек у ельніку лапак, вынес іх і накідаў пад заднія колы. Хадкевіч. // Перасякаючы або рассякаючы, нарыхтаваць у нейкай колькасці. Насячы галля на падпал. □ Дровы.. [Міканор] прынёс не адразу, бо, відаць, трэба было іх яшчэ насекчы. Кулакоўскі.
3. чаго. Дробна скрышыць, перасекчы ў нейкай колькасці. Насекчы буракоў. Насячы карыта паранай бульбы. □ Не жывуць самапасам і меншыя [дзеці]: у таго клопат — трусоў дагледзець, таму трэба бацвіння назбіраць і ў карыце насекчы. Ракітны.
4. каго-што. Разм. Нахвастаць, насцябаць. Насячы ногі крапівою. □ — Левую шчаку, відаць, дажджом пасекла, што аж гарыць? — сарваўшы плашч-палатку, злосна спытаў Кастусь. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)