гука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Клікаць, зваць, падзываць. —
Мама!
Ідзі, — гукае дачка.
2. Гучна гаварыць, крычаць.
|| аднакр. гукну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. гука́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ма́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.
1. гл. мама.
2. Жанчына, якая корміць грудзьмі чужое дзіця.
|| прым. ма́мчын, -а (разм.).
Мамчына хустка.
◊
Мамчын сынок (іран.) — распешчаны хлапчук, малады чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хі́на, ‑ы, ж.
Тое, што і хінін. [Хоці:] «Мама вып’е хіну і ачуняе. А як добра, калі мама здаровая!» Арабей.
[Ад перуанскага kina — кара́.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ма ’мама’ (Растарг., Сцяшк. Сл.) — слова з дзіцячай мовы, якое з’яўляецца скарачэннем ма́ма (гл.). Дарэдуплікацыйны стан (?). Параўн. ст.-інд. mā́ ’маці’, грэч. μᾶ, лац. mā ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
маму́ля, ‑і, ж.
Разм. Ласк. да мама.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мату́ля, ‑і, ж.
Разм. ласк. Тое, што і мама.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Мы́мліць, мы́млыты ’жаласна прасіць, скардзіцца’ (драг., З нар. сл.). Гукапераймальнае. Магчыма, утворана ад мама.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маму́ся ’матуля’ (ТСБМ; воран., шчуч., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. mamusia ’тс’ (Мацкевіч, Сл. ПЗБ, 3, 29). Да ма́ма (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дамаві́на, ‑ы, ж.
Спецыяльная скрыня, у якую кладуць нябожчыка для пахавання; труна. Каля белай дамавіны Апошнюю дань Дзеткі дораць і галосяць: «Мама, мама, устань!» Купала. Пятнаццаць свежых дамавін плылі на плячах жывых. Мёртвыя развітваліся з горадам, у якім яны абаранялі новае жыццё. Хомчанка.
•••
Хоць у дамавіну кладзі гл. класці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Маму́ля ’свякроў’ (Мат. Маг.). Да ма́ма (гл.). Аб суфіксе ‑уля гл. Сцяцко, Афікс. наз., 173. Параўн. таксама рус. разан. ма́менька, іркуцк. мама́нька, валаг., кастр. мама́ша, смал. ма́мухна ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)