моли́тва малі́тва, -вы ж., прост. па́церы, -цер ед. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нама́з, ‑у, м.
Мусульманскі рэлігійны абрад, пры якім малітва суправаджаецца мыццём рук і рытуальнымі рухамі. Вячэрні намаз.
[Перс. nämāz.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цудадзе́йны, -ая, -ае.
1. Незвычайнай сілы ўздзеяння, які творыць цуды.
Цудадзейная малітва.
2. Па ступені ўздзеяння ці праяўлення падобны на цуд; незвычайны, чароўны.
Цудадзейныя лекі.
Цудадзейная музыка.
|| наз. цудадзе́йнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мале́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. маліцца; малітва (у 1 знач.).
2. Дзеянне паводле знач. дзеясл. маліць; просьба, мальба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адыхо́дная, ‑ай, ж.
Малітва, якую чытаюць над тым, хто памірае. // перан. Выкліканая адыходам; развітальная. Ужо даўно вызвоньвае адыходную зіме наша калгаснае кузня. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Літа́нне ’малітва ў католікаў’, ’галашэнне’ (ТСБМ, Нар. Гом.). З польск. litania ’малітва з пахвалой і просьбай аб апецы’ < познелац. litanīa < с.-лац. letania, litania < ст.-грэч. λιτανεία ’просьба’ (Слаўскі, 4, 297).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
па́церы, ‑аў; адз. няма.
Малітва. Як толькі я навучыўся гаварыць, бацька паставіў мяне на калені перад абразамі і загадаў: «Кажы пацеры». Лужанін. Уся сям’я, стоячы каля стала з куццёю, шэпча пацеры. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Са́бас ’субота ў яўрэяў’ (Гарэц.), саба́х ’малітва ў татараў’ (Скарбы). З ша́бас (гл.), з асімілятыўнай менай ш > с.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Модлы 1 (мн.), модла ’малітва’, ’моцная просьба; маленне’ (ТСБМ, Яруш.), воран. ’набожныя людзі’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. модла ’малітва’ (XV ст.) запазычана са ст.-польск. modła < modlić się. Да малі́цца (гл.).
Модлы 2 ’ўзоры карункаў на канцы рушніка, вязаных рукамі з рэшты нітак асновы’ (петрык., Уладз.). Да мода (гл.). Суфікс ‑л‑ пад уплывам модла 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аванэ́ля ’малітва па нябожчыку’ (Сцяшк. МГ) да авангэлія < польск. jewangelia. Параўн. аванэля (awanelja) (Федар.). Слова грэчаскага паходжання (εὐαγγέλιον ’добрая вестка’). Параўн. Фасмер, ИОРЯС, 12, 2, 232.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)